Χρυσοσκαλίτισσα – Ελαφονήσι - Χανιά τελευταίο μέρος οδοιπορικού!

 

Η διαδρομή μου πρέπει να συνεχιστεί, γιατί η ζέστη αρχίζει να φουντώνει και η παραλία του Ελαφονησίου  μοιάζει όλο και πιο δελεαστική. Τελευταίος σταθμός, πριν τον τελικό προορισμό μου, η Παναγία η Χρυσοσκαλίτισα. Δεν μπορείς να πας Ελαφονήσι, αν πρώτα δεν κάνεις μια στάση στον περίφημο αυτό μοναστήρι. Λέγεται, πως αν είσαι πιστός βλέπεις ένα χρυσό σκαλί κατά την ανάβαση σου στην εκκλησία ψηλά στο ύψωμα.

Το μοναστήρι έχει πολλές αίθουσες με λαογραφικό υλικό βυζαντινής τέχνης, ξενώνες, μα αυτό που μου κέντρισε περισσότερο την προσοχή περισσότερο την προσοχή είναι η υπέροχη θέα προς τη θάλασσα, όταν κατευθυνθείς μέσα από ένα στενό δρομάκι που ξεκινούσε από το κεντρικό προαύλιο στο πίσω μέρος της εκκλησίας.

Μια τελευταία στάση να θαυμάσουμε από μακριά όλο το μοναστηριακό συγκρότημα που δεσπόζει στον βράχο μας αποζημιώνει για την αφόρητη ζέστη. 

Τώρα ανυπομονώ για το Ελαφονήσι που απέχει μόλις 5 χιλιόμετρα από το Μοναστήρι. Η αναζήτηση πάρκινγκ στην περίφημη παράλια μας αποθάρρυνε αρχικά, λόγω της προχωρημένης ώρας, αλλά τελικά ήταν σχετικά εύκολη. Το θέαμα θύμιζε εξωτικό νησί.

Το Ελαφονήσι ή αλλιώς Πρασσονήσι ή Πλακουρήθρα πέρα από έναν πολύ εύθραυστο οικοσύστημα άπειρου φυσικού κάλλους, κρύβει και μεγάλη ιστορία. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για μια στενόμακρη Χερσόνησο που φαίνεται να χωρίζει και να σχηματίζει μικρό νησάκι στο κέντρο του. Τα νερά ρηχά, καταγάλανα και διάφανα στο κεντρικό κομμάτι που μπορεί κανείς να τα περπατήσει παρατηρώντας δίπλα του πολλά ψάρια να κολυμπούν… Παίρνω το κινητό και περπατώ μέχρι το νησί μέσα από τα νερά για να εξερευνήσω την περιοχή. Στην αμμουδιά διακρίνει κανείς ροζ αποχρώσεις… Όπως έμαθα το εντυπωσιακό αυτό χρώμα οφείλεται σε ροδοκόκκινα πετραδάκια που είναι ουσιαστικά νεκρά μέλη από κόκκινα ψευδοκοράλλια που ζουν λίγο πιο βαθιά γύρω από το νησί!! Δυστυχώς, πολλοί από τους επισκέπτες έχουν την κακή συνήθεια να μαζεύουν για ενθύμιο τα κοχύλια και τα ψευτοκοράλλια και αυτό σιγά σιγά εξαφανίζει την ιδιαίτερη αυτή αμμουδιά που είναι και το σήμα κατατεθέν του Ελαφονησίου...

Αφήνω το κινητό παράμερα να ξαπλώσω για λίγο στο νερό και παρατηρώ τα ψάρια να κολυμπούν ατάραχα γύρω μου συνηθισμένα στην ανθρώπινη παρουσία. Για όποιον θέλει να κάνει πραγματική βόλτα πρέπει να πάει παράπλευρα στις απέναντι παραλίες, όπου τα νερά είναι το ίδιο όμορφα, αλλά πιο βαθιά. Προσοχή στα πράγματα σας, γιατί όπως και στον Μπάλο υπάρχει πολύς κόσμος και υπάρχει οργανωμένη παραλία σε αρκετά μεγάλο μέρος. Αυτό είναι απογοητευτικό και επιβλαβές σε μια παραλία που δικαίως έχει ενταχθεί στο Natura 2000. Μην παραλείψετε, πριν φύγετε να περπατήσετε ανάμεσα στα αμέτρητα κρινάκια της άμμου που βρίσκονται σε κοντινό αμμόλοφο και εντυπωσιάζουν σε συνδυασμό με το υπέροχο γαλάζιο της θάλασσας. Η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής άλλωστε, είναι πολύ πλούσια.

Μα πέρα από το φυσικό κάλλος όπως προείπα και η ιστορία του Ελαφονησίου είναι εντυπωσιακή. Το μέρος αυτό λειτούργησε και ως τόπος λατρείας του Απόλλωνα στην αρχαιότητα και στα νεότερα  επαναστατικά χρόνια υπήρξε τόπος σφαγής για πολλά γυναικόπαιδα το 1824, όπου υπάρχει και μνημείο χτισμένο για τους πεσόντες. Εδώ, έρχεται η παράδοση να δώσει την δική της εκδοχή για το ροδοκόκκινο χρώμα της αμμουδιάς, το αίμα που χύθηκε ήταν τόσο πολύ που βάφτηκαν εκείνη και τα νερά κόκκινα…

Αφήνω ως εκκρεμότητα για την επόμενη επίσκεψη μου το υπέροχο κεδρόδασος της περιοχής. Και τι δεν έχει αυτός ο τόπος, ένα μοναδικό οικοσύστημα, ιστορία δεμένη με την κρητική παράδοση, κρυμμένα ναυάγια όπως το «Imperatrix» για τους λάτρεις των καταδύσεων, μιας και οι ακτές της περιοχής είναι πανέμορφες, μα και επικίνδυνες, λόγω της ρηχότητας των νερών και των δυνατών ανέμων.

Φεύγω μαγεμένη από τις ομορφιές του νομού Χανιών και να σκεφτεί κανείς πως έχουν απομείνει πολλά ακόμα να δω και να καταγράψω.

Α.Δ

Άγριο κυκλάμινο (Cyclamen) - από τα ωραιότερα που μπορεί να συναντήσει κανείς το φθινόπωρο, ριζωμένα στα βράχια.

Άγριο κυκλάμινο (Cyclamen) - από τα ωραιότερα που μπορεί να συναντήσει κανείς το φθινόπωρο, ριζωμένα στα βράχια.

ΠΟΤΑΜΙΔΑ – ΝΑΟΣ ΑΓ.ΣΟΦΙΑΣ - ΧΑΝΙΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Γ΄

 

Σήμερα ήρθε η στιγμή να επισκεφτώ επιτέλους το εξωτικό Ελαφονήσι. Ένιωθα λίγο άσχημα τόσα χρόνια που δεν είχα καταφέρει να πάω προς τα εκεί, όταν φίλοι μου από άλλες περιοχές της Ελλάδας μου μιλούσαν γι’ αυτή τη μαγευτική παραλία του τόπου μου. Όμως, ας μην βιάζομαι για τον τελικό προορισμό μου, γιατί και οι ενδιάμεσοι σταθμοί της συγκεκριμένης διαδρομής, έχουν κι αυτοί την ομορφιά τους, όπως διαπίστωσα…

Ο πρώτος απ’ αυτούς είναι οι εξωτικοί αμμόλοφοι της Ποταμίδας Χανιών. Σε πολλές φυτογραφίες είχα δει αυτό το τοπίο που βρίσκεται περίπου 35 χιλιόμετρα από τα Χανιά, κοντά στην Κίσαμο και κυριολεκτικά θυμίζει πολύ έντονα Καππαδοκία. Είναι πράγματι, φοβερό, ενώ κινείσαι σε ένα γνώριμο κρητικό τοπίο να ξεπροβάλλει ξαφνικά, μπροστά σου ένα εντελώς διαστημικό τοπίο!

Οι Κωμόλιθοι αυτοί αποτελούνται από μαλακό άργιλο και κάνουν μοναδικά σχήματα, με το έδαφος πάνω τους να θυμίζει άνυδρη γη με βαθιές ρωγμές. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι πρόκειται για υπολείμματα αρχαίου βυθού σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το σίγουρο πάντως είναι πως οι λόφοι αυτοί, γυμνοί καθώς είναι από βλάστηση παρά μόνο στις κορυφές τους, σε προκαλούν να τους ανέβεις για να δεις τη μορφολογία τους από κοντά. Εγώ ήμουν και τυχερή, γιατί ακριβώς δίπλα τους, ήταν δεμένο ένα υπέροχο άσπρο άλογο που περήφανα πόζαρε στις φωτογραφίες μου με φόντο το εξωπραγματικό αυτό τοπίο.

Αποχαιρετώντας την Ποταμίδα αμέσως επόμενος σταθμός  της διαδρομής μου αποτέλεσε ο  σπηλαιώδης ναός της Αγ.Σοφίας που ξεπροβάλλει στη δεξιά μεριά μετά την πετρόχτιστη στοά του δρόμου πάνω από το Τοπολιανό φαράγγι. Το φαράγγι αυτό είναι ιδιαίτερα φημισμένο για το φυσικό του κάλλος και συνδέεται μάλιστα, με την κρητική μυθολογία, αφού εκεί κατοικούσαν νεραΐδες, η μινωική θεότητα Βριτομάρτις κι εκεί με το τραγούδι των νεράιδων ξεκουραζόταν από το δύσκολο έργο της φύλαξης της Κρήτης ο γίγαντας Τάλως…

Η είσοδος προς την εκκλησία βρίσκεται πάνω στον δρόμο και ο επισκέπτης πρέπει ν’ ανέβει καμιά 50 σκαλιά για να φτάσει σ’ αυτό. Το σπήλαιο και ο ναός της του Θεού Σοφίας συνδέεται σύμφωνα με την παράδοση, με την πτώση της Κωνσταντινούπολης, το 1453, που το εικόνισμα της Σοφίας του Θεού, έφυγε από τον ναό του Ιουστινιανού στην ελεύθερη Κρήτη. Λέγεται πως ο Μωάμεθ ζήτησε από τους Κρήτες πολεμιστές που είχαν έρθει για βοήθεια στην άμυνα της Πόλης, να φύγουν και να πάρουν μαζί τους ό,τι θέλουν κι εκείνοι κρίνοντας πως η μάχη είχε πλέον χαθεί πήραν μαζί τους το εικόνισμα και το μετέφεραν στην Κρήτη στο συγκεκριμένο μέρος που ήταν κοντά στον τόπο καταγωγής των περισσοτέρων απ’ αυτούς…

Όμως, η ιστορία του σπηλαίου δεν σταματάει εκεί, αφού στο σπήλαιο τελέστηκε και η θυσία των αδελφών Ψαρομηλίγκων στον καιρό της Ενετοκρατίας, οι οποίοι έδωσαν τη ζωή τους για να πάρει αμνηστία ο γιος – ανιψιός τους και να κάνει την επανάσταση (για να κερδίσει κάποιος επικηρυγμένος αμνηστία τότε, έπρεπε να παραδώσει στους Ενετούς τα κεφάλια δύο πολύ συγγενικών του προσώπων). Η θυσία τελικά έγινε κι έτσι στο σπήλαιο βρέθηκαν οι ακέφαλοι σκελετοί των δύο ηρωικών Κρητών…

Πέρα όμως, από την εντυπωσιακή ιστορία αξίζει ο επισκέπτης να περιηγηθεί μέσα στο σπήλαιο και να παρατηρήσει τον διάκοσμο του σπηλαίου, τους όμορφους σχηματισμούς από σταλαγμίτες και σταλακτίτες, το μικρά βουναλάκια από πέτρες που έχουν αφήσει ως αφιερώματα οι προηγούμενοι επισκέπτες, καθώς και τα λογιω - λογιω  ταξίματα των προσκυνητών που αιτούνται τη βοήθεια της Σοφίας του Θεού για λύση σε κάθε λογής πρόβλημα που αντιμετωπίζουν.

Έχει τόσα πολλά να δει και να αναλογιστεί κανείς εδώ μέσα που δεν θες να φύγεις και ν’ αφήσεις την ηρεμία και τη δροσιά του σπηλαίου. Η ζέστη έξω και τα δεκάδες σκαλιά της κατάβασης με επαναφέρουν στην πραγματικότητα…

Α.Δ

Διάθεση της ημέρας... πράσινο!

 

Όταν ο "Μπάλος" δεν αναφέρεται σε καταιγίδες! Μπάλος - Γραμβούσα - Χανιά μέρος Β'

 

Το καραβάκι για την Γραμβούσα βάζει μπρος τις μηχανές και έφτασε επιτέλους, η ώρα να γνωρίσω το περίφημο ακρωτήρι. Ασυναίσθητα αρχίζω να σιγοτραγουδώ το γνωστό κρητικό τραγούδι: «Στης Γραμβούσας τ’ ακρωτήρι, στης Γραμβούσας τ’ ακρωτήρι εγλεντούσα μια φορά μ΄ έναν κρητικό ψαρά….». Η θάλασσα πλανεύτρα, όπως λένε και οι στίχοι και καταγάλανη. Παρακολουθώ απέναντι ένα σύννεφο να σκεπάζει με τη σκιά του τη στεριά και τα αυτοκίνητα στον χωματόδρομο, εκείνων που αποφάσισαν να κάνουν τη διαδρομή για Μπάλο οδικώς. Προσπαθώ ν’ ακούσω τον παφλασμό των κυμάτων που λένε πως ενέπνευσε τον περίφημο Τζέγκα για τους ρυθμούς της μουσικής του και σα να είχε δίκιο τελικά…

Δρόμος για να φτάσεις στον Μπάλο οδικώς!

Άγρια Γραμβούσα- Θέα από το καράβι

Μερικοί ταυτίζουν την άγρια Γραμβούσα με τις «Κωρυκίες νήσους» του Ομήρου και την ήμερη με το νησί του Αιόλου της Οδύσσειας, αναφέρει το φυλλάδιο του ταξιδιωτικού γραφείου. Σκέφτομαι πως είναι αρκετά ενδιαφέρον να βρεθούμε για λίγο στη θέση του πιο διάσημου εξερευνητή, του Οδυσσέα….Το καράβι αράζει τελικά, στην ήμερη Γραμβούσα, θα μείνουμε εδώ για κανένα δίωρο και πρέπει να βιαστώ για να προλάβω ν΄ανέβω στο κάστρο που δεσπόζει ψηλά στον λόφο στα 137 μέτρα. Φορώ γρήγορα τα αθλητικά μου παπούτσια και ακολουθώ το ανηφορικό μονοπάτι που ξεκινά από την παραλία. Θέλουμε γύρω στα 20 λεπτά να φτάσουμε στην κορυφή. Σταματώ πολλές φορές να θαυμάσω την υπέροχη θέα κατά την ανάβαση και την αλυσίδα που σχηματίζει η ουρά των αναβατών προς την κορυφή. Πόσο μικροσκοπικοί φαινόμαστε κάτω από το θεόρατο κάστρο!

Άγρια Γραμβούσα από το μονοπάτι προς το φρούριο

Η είσοδος μου θυμίζει έντονα την είσοδο ενός άλλου θαλάσσιου φρουρίου του Ηρακλείου, του Παλαιόκαστρου, δείγματα και τα δύο της περίφημης Βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής. Το φρούριο της Γραμβούσας κτίστηκε το 1579 και ολοκληρώθηκε το 1584. Μέσα ακριβώς πάνω από τη στοά της εισόδου υπάρχει ένα εντυπωσιακό παρατηρητήριο, όπως δεν μπορεί κανείς να μην θαυμάσει και την εκκλησία στη μέση περίπου του φρουρίου που είναι αφιερωμένη στην Παναγία. Πρόκειται για την Παναγία την Κλεφτρίνα των Πειρατών, οι οποίοι αφιέρωναν μέρος της λείας τους για να έχουν την προστασία της. Ας μην ξεχνάμε επίσης, πως η Γραμβούσα συνδέθηκε με τους απελευθερωτικούς αγώνες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και ότι το νησί αποτέλεσε ορμητήριο για 3 χρόνια 3000 επαναστατών που λόγω έλλειψης τροφής είχαν επιδοθεί στην πειρατεία. Εξού και ο μύθος για τον κρυμμένο θησαυρό που φημολογείται πως υπάρχει στο νησί….

Παναγία κλεφτρίνα

Παρά τη ζέστη, αξίζει η θέα της παραλίας από κει ψηλά, του Μπάλου απέναντι και η περιπλάνηση μου μέσα στη μισογκρεμισμένη εκκλησία που δεν έχει χάσει την αίγλη της, καθώς είναι ακόμα ευδιάκριτα τα τοξοτά παράθυρα και οι υπέροχες καμάρες και το άνοιγμα στο ιερό που επιτρέπει στις ακτίδες του ήλιου να εισβάλλουν στο εσωτερικό της, να την αναδείξουν και να την κάνουν ιδανικό σημείο φωτογράφησης για τους αναβάτες !

Θέα προς Μπάλο πάνω από το φρούριο

Πανοραμική θέα παραλίας της ήμερης Γραμβούσας από ψηλά

Κατεβαίνω με γρήγορο ρυθμό, θέλω να εξερευνήσω την παραλία με τα γαλάζια νερά που θαύμασα από πάνω, όμως διαπιστώνω πως η πλάκα με αποθαρρύνει από το να ρίξω μια βουτιά. Κοντά στην παραλία παρατηρώ το ναυάγιο που ξεπροβάλλει αγέρωχο μέσα από τα νερά, αντιστεκόμενο στον χρόνο και τα κύματα. Το «Δημήτριος Π» , στις 30 Δεκεμβρίου 1967, απέπλευσε από την Χαλκίδα με φορτίο 440 τόνους τσιμέντα και προορισμό τη Βόρεια Αφρική και έμελλε να παραμείνει για πάντα αναπόσπαστο μέρος της Γραμβούσας…

Ναυάγιο

Ώρα για αναχώρηση προς τον Μπάλο. Η λιμνοθάλασσα του είναι διάσημη σ’ όλο τον κόσμο. Περιοχή προστατευμένη και χαρακτηρισμένη ως “natura”, εξού και ο επιπλέον φόρος, αξίας 1 ευρώ που πληρώνει ο επισκέπτης μαζί με το κόστος του εισιτηρίου (φτάνει 1 ευρώ για να διασώσει την καταστροφή που προκαλεί η κοσμοσυρροή στο μέρος που συνάντησα με την άφιξη μου στο παραδεισένιο αυτό μέρος;;). Πράγματι, τέτοιο εντυπωσιακό σχηματισμό θάλασσας και βράχων δεν έχω ξαναδεί. Το να περπατώ στα ρηχά νερά του ήταν φοβερά καταπραϋντικό για τα κουρασμένα πόδια μου  από την ανάβαση στην Γραμβούσα.

Μπάλος (φώτο από Αντώνης Ανδρουλάκης)

Θέλω όμως, να δω και τον Μπάλο από ψηλά και ακολουθώ το μονοπάτι. Αυτό που αντικρίζει κανείς από κει πάνω είναι μοναδικό, παρότι είχα το κουράγιο να φτάσω μόνο μέχρι τη μέση του μονοπατιού για να προφτάσω να κάνω μια βουτιά στη ν περίφημη παραλία. Παρόλο που θα ήθελα λιγότερο κόσμο για να την απολαύσω και λιγότερη οργάνωση με σετ ομπρελών παντού, μια βουτιά εδώ σε αποζημιώνει. Η αμμουδιά δε, με τα όμορφα κοχύλια παντού με εντυπωσίασε, αλλά παράλληλα με προβλημάτισε για τη διατήρηση της ομορφιάς της με την τόση εκμετάλλευση της από τον άνθρωπο….

Ήμερη και Άγρια Γραμβούσα απο το μονοπάτι του Μπάλου

Θα ήθελα λίγη ώρα ακόμα εδώ… τρέχω να φτάσω στο καράβι που είναι στην άλλη άκρη δεμένο, μα σταματώ ξαφνικά, όταν βλέπω ένα κατσίκι να έχει στηθεί για φωτογραφία πλήρως εξοικειωμένο με τους ανθρώπους πια. Την άλλη φορά σίγουρα θα επιστρέφω σε αυτό το μέρος οδικώς αυτή τη φορά για μια πανοραμική φωτογραφία του ολόκληρου του κόλπου. Σίγουρα αξίζει κάθε ταλαιπωρία!

Α.Δ

Tips!

1.Αξίζει να πάρετε καραβάκι για να δείτε μαζί Γραμβούσα και Μπάλο και να αποφύγετε τον κακοτράχαλο δρόμο με το αυτοκίνητο.

2.Πάρτε μαζί σας μάσκα, αν το επισκεφτείτε σε περίοδο covid-19 γιατί υπάρχει κοσμοσυρροή στο καραβάκι. Μην ξεχάσετε αθλητικά και άφθονο νερό για τις αναβάσεις σας στο οχυρό της Γραμβούσας και στο μονοπάτι του Μπάλου.

3.Συνομιλήστε με τους διπλανούς σας στο καράβι! Θα γνωρίσετε ενδιαφέροντες ανθρώπους εκτός από υπέροχα μέρη!