"Nα γίνομαι άνεμος για τον χαρταετό και χαρταετός για τον άνεμο, ακόμα και όταν ουρανός δεν υπάρχει".... O.Ελύτης - Η διάθεση της ημέρας...

 

Λίγο πράσινο!!!!!!!

 

Πράσινο….. το πιο αναζωογονητικό και χαλαρωτικό χρώμα του φάσματος. Πάντα αναρωτιόμουν, αν είναι τυχαία το χρώμα που επικρατεί στη φύση. Μάλλον όχι…το χρώμα αυτό σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, εστιάζει κατευθείαν στον αμφιβληστροειδή μας, δε διαθλάται και έτσι καθίσταται αμέσως αντιληπτό στο ανθρώπινο μάτι. Μάλιστα, αν κάποιος  έχει στρες και κάνει μια κουραστική πνευματική ή σωματική εργασία, αρκεί να κοιτάζει τα πράσινα φυλλώματα ενός φυτού  για να ξεκουράσει τα μάτια του, να γεμίσει δημιουργικότητα και έμπνευση.

Χρειάζομαι λίγο πράσινο! Υπέροχη ιδέα! Που θα βρω λίγους αυθεντικούς τόνους απ’ αυτό; Πρέπει να βάλω λίγο απ’ αυτό στη γκρίζα καθημερινότητα που ζούμε όλοι τις μέρες του εγκλεισμού. Αυτό το πολύτιμο, αυθεντικό  χρώμα δε θα το βρεις στα χρωματοπωλεία της γειτονιάς σου, που προσπαθούν να αποδώσουν πειστικά όλους τους τόνους του. Αυτό πρέπει να κοπιάσεις για το βρεις…. Θα το αναζητήσω λοιπόν, στα χορταρικά που είναι άφθονα στα χωράφια αυτή την εποχή. .. Αυτή είναι μια καλή απόφαση για να αρχίσει δημιουργικά η χρονιά μου. Η πλούσια κρητική γη θα χορτάσει όχι μόνο τα μάτια μου, αλλά και το στομάχι μου αυτή τη φορά. Θα ακολουθήσω εκείνους που ξέρουν να με οδηγήσουν σ’ αυτό…

Περπατώ στα χωράφια που είναι πανέμορφα αυτή την εποχή, τα φυλλώματα των δέντρων πυκνά και η γη γεμάτη με καταπράσινα, τρυφερά χορταρικά. Ονόματα χορταρικών κατακλύζουν τ’ αυτιά μου: σταφυλίνακας, γλυκοσυρήδες, ραδίκια, βρούβες, βυζάκια, άγριο σπανάκι και μάραθα…Οι γλυκοσυρήδες πάνε πολύ με τα ραδίκια, γιατί μειώνουν την πικράδα τους….. άγριες μαραθιές έχουμε στην άκρη του δρόμο στο αποπάνω χωράφι, μα είναι μικρές ακόμα και δε θα βρούμε πολύ… τα τσιγαριστά που μπορούμε να βάλουμε στις χορτόπιτες είναι πάνω από 60 ειδών, αρκεί να ξέρεις να τα βρεις….εδώ, θα βρούμε πολύ αγριοσπάνακο και θα κάνεις ένα φοβερό σπανακόρυζο το βράδυ …Το καλό ραδίκιο είναι το γουλωτό... Οι οδηγίες της γιαγιάς και της μάνας μου πέφτουν βροχή και  προσπαθώ να τις αποθηκεύσω, μα το πράσινο δεν μ’ αφήνει, έχει κατακλύσει το μυαλό μου….

Ραδίκιο

Βουλιάζω στο βρεγμένο χώμα, λασπώνομαι μα μπήγω το μαχαίρι στη γη, το πρώτο ραδίκι που ξεχωρίζω μπαίνει στην τσάντα μου που γεμίζει με λογιώ λογιώ δροσερά και λαχταριστά χορταρικά. Όσο πράσινο και να κλέψω από τη μάνα-γη, για να το χωρέσω στη μεγάλη υφασμάτινη τσάντα μου, αυτή δε θα παραπονεθεί καθόλου και θα το αναπληρώσει για να ταΐσει και τα υπόλοιπα, κατεχάρικα παιδιά της που ξεχύνονται αυτή την εποχή για να μαζέψουν τους καρπούς της.

Σταφυλίνακας

Οι τσάντες όλων μας γέμισαν με καλούδια. Θα κουβαλήσω μαζί μου αρκετό πράσινο στο σπίτι. Τώρα σειρά έχει το καθάρισμα των χορταρικών και το μαγείρεμα. Δε λέω, χρονοβόρα διαδικασία, όπως και το μάζεμα τους, μα τόσο αποδοτική κι ωφέλιμη. Όμως, πέρα από όλα αυτά, η πιο σημαντική δουλειά που ξεκινά τώρα για μένα, είναι το «φιλτράρισμα» της εικόνας του αγαπημένου πράσινου που για μια ακόμα φορά καταπραΰνει το μυαλό και την ψυχή μου.

Α.Δ

Ποτέ μην λες όχι σε μια πεζοπορία!

Μια διαδρομή ακόμη κι αν είναι γνωστή και οικεία σε μας, δεν παύει ποτέ, να έχει κάτι καινούργιο να μας προσφέρει. Δεν έχει σημασία, αν επιλέξουμε να κάνουμε πορεία σ’ έναν δρόμο ή μια περιοχή που περπατάμε από παιδιά. Πάντα, θα υπάρχει κάτι καινούργιο στην πορεία που θα μας εκπλήξει ή θα προσέξουμε κάτι που δεν είχαμε δει πρωτύτερα ή ακόμη μπορεί η τωρινή διαδρομή θα σημαδευτεί από μια ωραία κουβέντα που θα κάνουμε με τους συνοδοιπόρους μας και θα μας μείνει αξέχαστη. Γι΄ αυτό λοιπόν, την επόμενη φορά που κάποιος σας ζητήσει να περπατήσετε μαζί του, μην το αρνηθείτε! Το περπάτημα ανοίγει δρόμους επικοινωνίας με την φύση, αλλά και με τους γύρω μας και από κάθε άποψη είναι χρόνος που περνά ποιοτικά και δε χαραμίζεται.

Βενεραθιανός κάμπος

 Όλες οι εποχές του χρόνου προσφέρονται για περπάτημα και ιδιαίτερα το καλοκαίρι είναι όμορφο και προσφέρεται να παρακολουθήσει κανείς τις πορείες που γίνονται από ανθρώπους που δε συνηθίζουν να περπατούν, αλλά με την ευκαιρία μιας θρησκευτικής γιορτής, όπως ο δεκαπενταύγουστος ή η γιορτή του Χριστού στις 6 του Αυγούστου, για την εκπλήρωση ίσως κάποιου τάματος βγαίνουν στους δρόμους.

 Δέχτηκα λοιπόν, την πρόσκληση του αδερφού μου για μια γνωστή πεζοπορία που κάνουν πολλοί κατά την περίοδο του δεκαπενταύγουστου, από το Κυπαρίσσι προς τη μονή της Παλιανής στο Βενεράτο. Ενώ, έχω ξανακάνει τη διαδρομή αυτή αφέθηκα σ’ εκείνον να παίξει τον ρόλο του οδηγού και να με καθοδηγήσει κι εγώ αρκέστηκα να προετοιμάσω την τροφοδοσία μας. (θυμηθείτε! Ποτέ δεν φεύγουμε από το σπίτι χωρίς λίγο φαγητό και νερό, όσο κοντινή κι αν είναι η διαδρομή που πρόκειται να διανύσουμε). 

                                       

Ξεκινήσαμε νωρίς το απόγευμα, για να προφτάσουμε να επιστρέψουμε πριν πέσει ο ήλιος. Η πορεία μας μέσα από τον παλιό δρόμο που ένωνε το Κυπαρίσσι με το Βενεράτο είναι πανέμορφη και καταπράσινη, παντού βλέπεις αμπέλια, φορτωμένα με σταφύλια, μιας και πλησιάζει ο καιρός του τρύγου. Όμως, δεν ακολουθούμε μέχρι τέλους τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Μόλις περνάμε το εγκαταλελειμμένο πια από κατοίκους χωριό του Πύργου, κόβουμε δρόμο μέσα από ένα χωράφι με ελιές. Έπειτα, λίγο πιο κάτω περνάμε κι ένα ωραίο μικρό μποστάνι και συνεχίζουμε.

 

Αγία Παρασκευή

 Ο αδερφός μου έχει επιλέξει τώρα, ένα μικρό αγροτικό δρόμο που τον έχουν στρώσει με τσιμέντο, σχεδόν παράλληλο με το περίφημο στην περιοχή, φαράγγι του Αγ.Φανουρίου. Η θέα σε όλο τον βενεραθιανό κάμπο που διασχίζουμε είναι φοβερή, μα είναι καιρός για λίγο διάλειμμα. Δεν υπήρχε καλύτερος τόπος να ξαποστάσουμε και να φάμε το φρούτο μας, παρά στα ολόλευκα πεζούλια και την τεράστια σκιά του προαύλιου χώρου της εκκλησιάς της Αγ.Παρασκευής που ξεπροβάλει πανέμορφη μέσα σε ένα τοπίο καταπράσινο, γεμάτο αμπέλια και δέντρα. Συναντάμε κόσμο εδώ που κάνει την ίδια διαδρομή μ’ εμάς και μου φαίνεται παράξενο πόσο πολυσύχναστος έγινε αυτός ο δρομάκος αυτές τις ημέρες. 

Εσωτερικό Αγ. Παρασκευής

Συνεχίζοντας την πορεία μας, το έδαφος γίνεται πια πιο ανηφορικό, μα και πιο ενδιαφέρον, γιατί κανείς μπορεί να παρατηρήσει την κάτοψη του χωριού Βενεράτο από μια εντελώς διαφορετική γωνία. Το ίδιο συμβαίνει και με το μοναστήρι της Παλιανής του οποίου θα σας δείξω αυτή τη φορά την πλαϊνή μεριά που δεν είναι και η πιο συνηθισμένη και οικεία εικόνα για τους προσκυνητές.

Ιερά μονή Παλιανής

                                      

 Η ώρα περνάει και πρέπει να είμαστε γρήγοροι, αν θέλουμε να έχουμε φως στην επιστροφή μας. Προσκυνάμε γρήγορα στο μοναστήρι, τρώμε λίγο άρτο που μας φίλεψαν εκεί κι αρχίζουμε να κατηφορίζουμε τον λόφο ξανά στο πλάι της μονής. Ο αδερφός μου φωνάζει λίγο να βιαστώ, μα πως μπορεί κανείς να μη θαυμάσει τη δύση του ηλίου σ’ αυτό το μέρος καθώς αρχίζει να σουρουπώνει σε όλο τον κάμπο. Την ηρεμία αυτής της ώρας διακόπτουν οι φωνές κι άλλων γυναικών και παιδιών που περνούν το μονοπάτι για να εκπληρώσουν το τάμα τους στην Παναγία.

 

Βενεράτο

 Αρχίζει, να σουρουπώνει για τα καλά και έχουμε επιταχύνει, παρόλα αυτά δεν υπάρχει καταλληλότερη ώρα για να θυμηθούμε ιστορίες παλιές με ξωτικά και νεράιδες που λέγανε πως υπήρχαν κοντά στα ποτάμια οι παλιοί κάτοικοι της περιοχής. Σκέφτομαι, πόσο ευνόησε αυτό το καταπράσινο περιβάλλον με το ποτάμι να τρέχει μέσα στο φαράγγι, τη δημιουργία αυτών των ιστοριών που αποτελούν πλέον τη λαογραφική μας παράδοση. 

                                        

Βενεράτο

 Φτάνουμε ξανά στον Πύργο, στην άκρη του δρόμου συναντάμε μια αμυγδαλιά και γεμίζουμε τις τσέπες μας πικραμύγδαλα. Τα φώτα του δρόμου στο ερημωμένο χωριό άναψαν και μας βοηθούν να προχωρήσουμε. Ευτυχώς, έχει φεγγάρι από κει και πέρα, δεν θέλουμε να ανάψουμε φακούς και να χαλάσουμε το υπέροχο σκηνικό που στήνει η νύχτα….Τα φώτα του Κυπαρισσιού και πιο πέρα του Προφήτη Ηλία στο βάθος φαίνονται πια. Ένα ζεστό φαγητό μας περιμένει στο σπιτικό μας ως επιβράβευση για την επίτευξη του «στόχου» μας. Είναι 9.00 μ.μ πια και το ρολόι μου έχει μετρήσει ήδη 20.600 βήματα! 

Οι πορείες και ιδιαίτερα οι θρησκευτικές πεζοπορίες του καλοκαιριού, είναι όμορφες, όχι τόσο για τον σκοπό τους πιστεύω, όσο για τη σημασία της συμπόρευσης με τον άλλο που μας μαθαίνουν και δυστυχώς, οι περισσότεροι το ξεχνάμε αυτό, όλο τον υπόλοιπο χρόνο. Ας περπατάμε με κάθε αφορμή κι αιτία εύχομαι εγώ. Μην λέτε λοιπόν, όχι από δω και πέρα σε καμιά πεζοπορία με τα αγαπημένα σας πρόσωπα! 

Α.Δ

Αγ.Γεώργιος - Ένας περίπατος γεμάτος παιδικές μνήμες…

 

Όταν στερείσαι κάτι, λένε, πως καταλαβαίνεις την αξία του και αυτό το ζήσαμε όλοι στη διάρκεια της καραντίνας, πριν λίγο καιρό. Οφείλω να το ομολογήσω, πως το ένιωσα κι εγώ έντονα και τώρα που πέρασε κάποιο διάστημα και καταστάλαξε αυτό το συναίσθημα μέσα μου είναι καιρός να αποτυπωθεί και στο χαρτί…

Έστελνα λοιπόν, κι εγώ το μήνυμα μου με τον πολύτιμο αριθμό 6 για περίπατο μέσα στην πόλη, μα αυτό καταλάγιαζε μονάχα για λίγο τη δίψα μου για λίγη άσκηση με  περπάτημα. Ένας περιπατητής δεν μπορεί για πολύ καιρό να πάψει να προχωρά. Όταν λοιπόν, κατάφερα για πρώτη φορά μετά απ’ όλο αυτό να πάω πρώτη επίσκεψη στο χωριό μου ξανά, ο ενθουσιασμός μου δεν περιγράφεται, γιατί υπήρχε μια γνώριμη διαδρομή που επιθυμούσα διακαώς να ξανακάνω, να επισκεφτώ το εκκλησάκι του Αγ.Γεωργίου στου Καϋμένου.

Τη διαδρομή αυτή την επέλεγε συχνά ο δάσκαλός μου για σχολική εκδρομή, όταν ακόμα ήμουν μαθήτρια του δημοτικού σχολείου, όμως, την έχω συνδέσει και με οικογενειακές στιγμές, καθώς σ’ αυτό το ξωκλήσι μαζεύονται όλες οι οικογένειες των γύρω χωριών στο Τέμενος, ανήμερα της εορτής του Αγ.Γεωργίου, για να γιορτάσουν με αρτοκλασίες, φαγητά τη μεγάλη αυτή γιορτή. Γνωστά είναι επίσης, και τα αφιερώματα τράγων και προβάτων στη χάρη του Αγίου από τους ντόπιους βοσκούς. Έτσι, κι εμείς γιορτάζαμε εκεί, τον αγαπημένο μου παππού Γιώργη, όσο ζούσε.

Αν και το εκκλησάκι αυτό δε βρίσκεται πολύ μακριά από το Κυπαρίσσι και περπατάς περίπου κανένα εικοσάλεπτο για να φτάσεις εκεί, η διαδρομή είναι πανέμορφη, μιας και έχεις μοναδική θέα που φτάνει ως τον Γιούχτα και την Ρόκα και στο βάθος αχνοφαίνεται το Ηράκλειο. Ας μην ξεχνάμε, πως κι ο Νικηφόρος Φωκάς είχε επιλέξει το Τέμενος και συγκεκριμένα τη Ρόκα στο Κανλί Καστέλι, για την εξαιρετική της θέση, όταν αποφάσισε να μεταφέρει την πρωτεύουσα του νησιού σε πιο ασφαλές μέρος, όποτε μιλάμε για μια περιοχή με εξαιρετικά χώματα, με ιστορία ανά τους αιώνες.

Περπατώντας εκεί, νιώθοντας τον ήλιο να με ζεσταίνει και τις μυρωδιές από τα αρωματικά βότανα τριγύρω νιώθω ζωντανή κι ελεύθερη όσο ποτέ. Περνάω την ξερόβρυση, βασική πηγή με τρεχούμενο νερό στην περιοχή που έχει μάλιστα, ακόμα νερό και προχωρώ. Στο βάθος μπορώ να δω ξεκάθαρα τις δυο εκκλησίες. Μέχρι, τώρα μιλούσα μόνο για μια κι ίσως μπερδευτήκατε… όμως, διατηρούνται πολύ καλά και οι δυο εκκλησίες του Αγ.Γεωργίου η μια πίσω από την άλλη, αφού οι κάτοικοι δεν γκρέμισαν την παλιά εκκλησιά, αλλά ακριβώς από πάνω έχτισαν την καινούργια. Λέγεται, πως κάποιος πιστός από το Κυπαρίσσι έταξε στον Άγιο παλιά, να αναστηλώσει την εκκλησία του, όμως επειδή τελικά η χάρη που ζήτησε δεν πραγματοποιήθηκε, ερμήνευσε το γεγονός ως επιθυμία του Αγίου να μην αναστηλωθεί η παλιά εκκλησία, κι έτσι το έργο δεν προχώρησε τότε. Αργότερα όμως, οι παλιοί κάτοικοι του Κυπαρισσιού έχτισαν μια καινούργια εκκλησία, ακριβώς  λίγα μέτρα πιο πάνω από την παλιά.

Σε αντίθεση με την καινούργια, η παλιά εκκλησία ασκούσε πάντα, μια ιδιαίτερη γοητεία πάνω μου. Όταν ήμουν μικρή τα χαλάσματά της, τα γεμάτα αγριόχορτα και κάθε είδους ζωύφια, όπως σαμιαμίδια που κρυβόταν στις παλιές πέτρες του ναού, μου ξυπνούσαν μέσα μου την επιθυμία της εξερεύνησης, όποτε βρισκόμουν στον χώρο αυτό. Και να που τώρα  πια, ο παλιός ναός αυτός αναστηλώθηκε και αναδείχτηκε όλη η ομορφιά του. Μα, ο ναός αυτός με μάγευε και για άλλους λόγους, ίσως, γιατί μου θύμιζε ιστορίες της γιαγιάς μου για βοσκούς που έπαιρναν όρκους ιερούς στο όνομα του Αγίου και που αν τους πατούσαν ερχόταν φοβερή τιμωρία.

Μια τέτοια ιστορία ήταν εκείνη που θα σας διηγηθώ. Μια βραδιά, με φοβερή κακοκαιρία κάποιοι βοσκοί αναζήτησαν καταφύγιο μέσα στον ναό μέχρι να περάσει η μπόρα. Όμως, ενώ τους είχε πάρει ο ύπνος, ένιωσαν και νόμιζαν πως είδαν μέσα στη γλυκιά ζάλη του ύπνου, έναν άνδρα με γαμπά (πανοφώρι βοσκού) να τους σκουντάει να ξυπνήσουν και να φύγουν από τον ναό γρήγορα, αν και η νεροποντή δεν είχε σταματήσει. Λόγω των αμαρτιών τους, λέγεται, πως ο Άγιος δεν τους επέτρεπε να αποσκιάσουν στο σπίτι του. Εκείνοι λοιπόν, έφυγαν κακήν κακώς και τρέμοντας από το φόβο τους αναζήτησαν καταφύγιο για τη νύχτα στο Κυπαρίσσι, όπου και διηγήθηκαν το πάθημά τους.

Μια άλλη ιστορία που μου διηγούνταν συχνά η γιαγιά, ήταν εκείνη με τον Αγ.Γεώργιο ως φοβερό καβαλάρη, όπως απεικονίζεται στις εικόνες, που σκότωσε τον φοβερό δράκο και έσωσε τη βασιλοπούλα. Μέσα από την αφήγηση αυτή η εικόνα του Αγίου θέριευε στο παιδικό μυαλό μου στις ατέλειωτες αυτές ιστορίες στις βεγγέρες με τη γιαγιά.

 Δυστυχώς, όμως, σε αυτή μου την επίσκεψη δεν ήταν ανοιχτή η παλιά εκκλησία για να τη φωτογραφήσω, έτσι, περιορίστηκα να περιεργαστώ τον νεώτερο ναό που είναι επίσης, όμορφος. Για αρκετή ώρα χάζεψα τις εικόνες που η γιαγιά ζωντάνευε τόσα χρόνια με τις ιστορίες της, θαύμασα την απλότητα του και παρατήρησα τις παλιές εικόνες. Στα χέρια μου, έπεσε και ένα μικρό βιβλιαράκι με το τροπάριο του Αγίου.

Βγαίνοντας στο προαύλιο, δεν μπορούσα να μην επισκεφτώ τα ερείπια κάποιων σπιτιών που βρίσκονται απέναντι από τον καινούργιο ναό. Εδώ, υπήρχε παλιά ένα χωριό ο Καϋμένος, μα η πανούκλα λένε πως έσπειρε το θανατικό σε όλους τους κατοίκους και το αφάνισε από τον χάρτη. Όμως, από τις πέτρες πολλών σπιτιών από 'κει χτίστηκαν τα πρώτα σπίτια στο διπλανό χωριό, το Κυπαρίσσι. 

Είναι μεσημέρι πια και η ζέστη αρκετή... Έτσι, έφτασε κι η ώρα να πάρω τον δρόμο της επιστροφής, γεμάτη όμορφες εικόνες και ανανεωμένη από τη φοβερή βόλτα στην όμορφη αυτή τοποθεσία, αλλά και στις παιδικές μου μνήμες…

                                                                                                                                                                Α.Δ