ΡΟΚΚΑ – ΔΑΜΑΝΙΑ Ο σημερινός είναι ιδανικός συνδυασμός βουνού και υγρού στοιχείου σ' αυτή την εκδρομή!

 

Το να περπατά κανείς στο κάστρο της Ρόκκας στον Προφήτη Ηλία είναι μια ιδιαίτερη εμπειρία, ίσως και για κάποιον που κατάγεται από την περιοχή να είναι και λίγο περισσότερο. Το κάστρο απέχει λίγα χιλιόμετρα από το Ηράκλειο και υπήρξε η έδρα του Νικηφόρου Φωκά, στην προσπάθεια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας να μεταφέρει την πρωτεύουσα του νησιού στην ενδοχώρα μετά την απελευθέρωση του νησιού από τους Σαρακηνούς, το 961 μ.Χ, για μεγαλύτερη προστασία.  Διάλεξε λοιπόν, ο Ν.Φωκάς ως στρατηγός τότε, τον λόφο όπου βρισκόταν η αρχαία Λύκαστος για να χτίσει το φρούριο. Η απόπειρα του μπορεί να απέτυχε. Το κάστρο αναστηλώθηκε ξανά αργότερα από τους Ενετούς, οι οποίοι μοίρασαν και φέουδα στην περιοχή σε ομοεθνείς τους αποίκους. Από τους Κρητικούς εργάτες (βιλάνους) που εγκατέστησαν έξω από το κάστρο για να δουλεύουν στα κτήματα δημιουργήθηκε αργότερα, και το σημερινό χωριό Προφήτης Ηλίας.

Ωστόσο, το κάστρο (Τέμενος) με την επονομασία Ρόκκα (δηλαδή φρούριο πάνω σε βράχο) έδωσε την ονομασία του σε ολόκληρη την περιοχή και των γύρω χωριών που περιλαμβάνονται στην επαρχία Τεμένους.

Μπαίνοντας στο χωριό και κατευθυνόμενη μέσα από τα στενά σοκάκια προς το κάστρο μια προτομή του γνωστού Αυτοκράτορα  με το φοβερό σπαθί του ανά χείρας, σε μια μικρή πλατεία, θυμίζει πως κάποτε εκείνος διαφέντευε αυτόν εδώ, τον ιστορικό τόπο.  Ο προορισμός μου δεν είναι μακριά. Ο εκτυφλωτικός ήλιος κάνει τα περήφανα τείχη του κάστρου με την φοβερή οχύρωση, να λάμπουν ακόμα περισσότερο. Μια μικρή ανάβαση θα με οδηγήσει σε λίγα λεπτά στο εσωτερικό του.

Ο ενθουσιασμός μου δεν κρύβεται, μήνες τώρα σχεδιάζω αυτή την βόλτα, μιας και έχω πολλά χρόνια να ξαναβρεθώ εδώ. Το μυαλό μου πάει πίσω στην πρώτη φορά που ανέβηκα εδώ. Τότε ήταν βράδυ σε μια συναυλία, ο κόσμος πολύς και το κάστρο φωταγωγημένο, καθαρισμένος ο χώρος, σε μια προσπάθεια ανάδειξης της ιστορικότητας του χώρου. Σήμερα, δυστυχώς, αντικρίζω την αδιαφορία της πολιτείας… Ο χώρος δε φυλάγεται και αιγοπρόβατα μπορούν να πηγαινοέρχονται ανενόχλητα στο εσωτερικό του κάστρου που έχει γεμίσει πια αγριόχορτα… το σπιτάκι που λειτουργούσε παλιά ως καντίνα για τους επισκέπτες στην πρώτη μου επίσκεψη, έχει ερημώσει και το μικρό εκκλησάκι της Αγ.Παρασκευής, ενετικής κατασκευής, είναι πια ετοιμόρροπο,  με τους  δοκούς στήριξης που είχαν τοποθετηθεί για την αναστήλωση του, για  να  κρατήσουν λίγο ακόμα όρθιους, τους πανέμορφους πετρόχτιστους, λουλακί του τοίχους, να έχουν αρχίσει να παίρνουν επικίνδυνη κλίση… Είναι φανερή η εγκατάλειψη του σε σύγκριση με τη νεότερη εκκλησία της Αγ.Παρασκευής που είναι ακριβώς δίπλα του.

Παρά την παραμέληση μια περιδιάβαση στον χώρο του Κάστρου είναι μια ενδιαφέρουσα εμπειρία και μόνο η υπέροχη θέα που φτάνει μέχρι το Ηράκλειο, αλλά και της κορυφής του Γιούχτα από το πλάι, δικαιώνει καταφανώς, την επιλογή της θέσης του. Μπορεί επίσης, κανείς να δει απομεινάρια της οχύρωσης, που σε μεταφέρουν σε άλλες εποχές, ένδοξες μα και αιματηρές… δεν είναι τυχαίο και το τοπωνύμιο Κανλί Καστέλι (ματωμένο κάστρο – σφαγή Τούρκων από τον Ενετό Γιλδάση 1647). Η συγκεκριμένη τοποθεσία είτε ως αρχαία πόλης είτε ως φρούριο αργότερα, διαδραμάτισε βασικό ρόλο σε όλες τις χρονικές περιόδους της Κρητικής ιστορίας – στην αρχαιότητα - στο βυζάντιο - στην Ενετοκρατία -στην Τουρκοκρατία - στην Κρητική επανάσταση 1897, γι΄ αυτό και αξίζει τον σεβασμό μας και συντονισμένη προσπάθεια από κατοίκους και πολιτεία για να αναδειχτεί ο πλούτος της ιστορίας της περιοχής. Εύχομαι, η επόμενη βόλτα μου εδώ, να βρει ένα κάστρο καλοδιατηρημένο, προφυλαγμένο, με σωστές εγκαταστάσεις που θα φέρουν πολλούς ανθρώπους ντόπιους και ξένους για να μάθουν την απίστευτη ιστορία του.

Τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα με το φευγιό μου. Τώρα, κατευθύνομαι στον δεύτερο σταθμό της σημερινής βόλτας, το χωριό Δαμάνια του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων, κοντά στο Αρκάδι και το Μελιδοχώρι. Η ονομασία του έχει μια ιδιαίτερη σημασία, καθώς προέρχεται από τον τύπο Δαμάνα =Δα Μα = μητέρα Γη. Πριν μπω στο χωριό σταματώ να ανάψω ένα κερί της ιερά μονή του Αγ.Γεωργίου του Επανωσίφη, του πιο φημισμένου μοναστηριού της περιοχής και συνεχίζω τη διαδρομή μου προς το χωριό.

Αυτό που με τράβηξε εδώ, δεν είναι σήμερα, η πλούσια ιστορία του χωριού, μα  η φυσική του ομορφιά, μιας και απέκτησε τεχνητή λίμνη το 2003, με την κατασκευή φράγματος στο ποτάμι,  κοντά στο χωριό που είναι παραπόταμος του  Αναποδάρη ποταμού. Η περιοχή της λίμνης είναι πραγματικά, ένας ωραίος τόπος για περπάτημα, σ’ αυτόν τον πλούσιο υδροβιότοπο με πολλούς γλάρους και χήνες. Αν πάει κανείς μέχρι την απέναντι άκρη, μπορεί να θαυμάσει και το χωριό που μοιάζει να ίπταται πάνω απ’ τα νερά της λίμνης, πάνω στον λόφο. Επίσης, έχει ενδιαφέρον και το σημείο που φράγματος, όπου ο παραπόταμος χύνεται στην λίμνη, όπου μπορείς να πλατσουρίσεις στα νερά και σίγουρα ο δρόμος στο συγκεκριμένο σημείο θα είναι αδιάβατος από αυτοκίνητα και ανθρώπους, όταν υπερχειλίζει το φράγμα τον χειμώνα.

Ο σημερινός ήταν ιδανικός συνδυασμός βουνού και υγρού στοιχείου, ιστορίας και φυσικής ομορφιάς και το κυριότερο ιδανικός για αυτούς που προτιμούν περιοχές αρκετά κοντινές στο Ηράκλειο που δεν είναι όμως, και τόσο γνωστές και δημοφιλείς στο ευρύ κοινό. Μήπως, αυτό πρέπει να αλλάξει;

Α.Δ

 

 

Ρόκkα... φτάνει η ομορφιά μιας εικόνας να σβήσει την ασχήμια των ημερών;

 

Γεωργιούπολη - Λίμνη Κουρνά - Ρέθυμνο

 

Ένας φημισμένος προορισμός η Γεωργιούπολη, με το όμορφο, λευκό εκκλησάκι που μαζεύει κάθε ηλιόλουστη μέρα πολλούς επισκέπτες στο μικρό πάρκο κοντά στην παραλία, με πολλούς απ’ αυτούς να επιχειρούν να περάσουν το πέτρινο μονοπάτι και να το επισκεφτούν.

Η θάλασσα σήμερα, είναι πολύ ήρεμη κι ο ήλιος ζεστός, οπότε δοκιμάζω να περάσω απέναντι. Οι πέτρες βέβαια, τραχειές και δοκιμάζουν λίγο τα πέλματα μου που είναι ασυνήθιστα σε τόση κακοβολιά. Ζηλεύω τα πιτσιρίκια που με προσπερνούν πηδώντας από βραχάκι σε βραχάκι με τόση ευκολία, αλλά φτάνω κι εγώ με τη σειρά μου στο εκκλησάκι του Αγ.Νικολάου.

Έχει ενδιαφέρον να βλέπεις προς την παραλία και πίσω τα χιονισμένα βουνά μια τέτοια μέρα. Έγραψα στο βιβλίο επισκεπτών στο εκκλησάκι και τις δικές μου ευχές. Αλήθεια μου αρέσει αυτή η ιδέα στις εκκλησίες- το ίδιο συνάντησα και στο Μάρτσαλο -μιας κι έτσι νιώθεις μια σιωπηλή επικοινωνία με τους υπόλοιπους ανθρώπους που βρέθηκαν στο ίδιο μέρος διαβάζοντας στις σελίδες τις ίδιες με τις δικιές σου αγωνίες και προσδοκίες. Βγαίνοντας πήγα στην πίσω μεριά της εκκλησίας που έχει πολλά βραχάκια και χαμηλή βλάστηση για να παρατηρήσω τη θάλασσα, που σήμερα μου έκανε το χατίρι και είναι ήρεμη.

Αν και η θέα της θάλασσας είναι μαγευτική και ο ήλιος με ζέστανε, πρέπει να φύγω για να συνεχίσω και να αφήσω χώρο για τους επόμενους επισκέπτες που αρχίζουν να μαζεύονται στο εκκλησάκι και να κατευθυνθώ προς τη λίμνη Κουρνά. Η λίμνη είναι από τις πιο όμορφες της Κρήτης όλες τις εποχές του χρόνου. Εδώ, πρωτοήρθα μικρή και μάλιστα, θυμάμαι μια από τις ωραιότερες πρωτομαγιές, με πικνικ μέσα στις ανοιχτάδες της πυκνής της βλάστησης και ποδηλατάδα στα νερά της.

Αυτή τη φορά όμως, ήρθα να την παρατηρήσω από ψηλά και να έχω μια πανοραμική εικόνα της. Ανέβηκα ψηλά. Λοιπόν, έστησα τη μηχανή και με το καφεδάκι μου, παρατήρησα από ψηλά τον υπόλοιπο κόσμο που περνά τη Κυριακή του κοντά στα νερά της. Πουλιά, ποδήλατα εδώ κι εκεί, έδωσαν σήμερα, στη λίμνη ζωή και σε μένα θέμα για φωτογραφία….

Ο τελευταίος σταθμός της διαδρομής μου για σήμερα, δεν είναι άλλος από το Ρέθυμνο. Μια ρακί μεζεδάκια σ’ ένα από τα ωραία στέκια του Ρεθύμνου κατευνάζει την πείνα μου, αλλά αυτό που μου αρέσει περισσότερο εδώ πάντα, είναι φυσικά το περπάτημα στα γραφικά στενάκια του, αλλά και στον παραλιακό δρόμο την ώρα δειλινού. Το κάστρο της Φορτέτσας περιμετρικά της πόλης σε συνδυασμό με τη θάλασσα και τα ωραία χρώματα του δειλινού δίνουν αξέχαστη βόλτα σε όλους τους περιπατητές, που είναι κι εδώ πολλοί, μιας και έρχονται για λίγη αποφόρτιση από τις σκοτούρες της ημέρας με τους καφέδες τους για να αράξουν σ’ ένα από τα ωραιότερα σημεία της πόλης. Η σημερινή διαδρομή δεν ήταν ασυνήθιστη, μα ένας εγγυημένος τρόπος για να περάσεις μια ξέγνοιαστη Κυριακή. Όσοι δεν την έχετε δοκιμάσει, θα με θυμηθείτε….

Α.Δ

Γόρτυνα - μια βόλτα στους αρχαιολογικούς χώρους δεν είναι ποτέ βαρετή!

 

«Aντρειωμένος, δυνατός, κ’ εις τ’ άρματα τεχνίτης,

κ’ εγίνη κι αναθράφηκεν εις το νησί τση Kρήτης.

Tη χώραν την εξακουστήν, την όμορφη Γορτύνην

 όριζε κι αποφέντευγεν αυτός, την ώραν κείνην.»              Β.Κορνάρου, Ερωτόκριτος , στ.587-590

Αγ.Τίτος

Στα ερείπια μιας άλλοτε κραταιής πόλης τριγυρνώ. Μιλώ για την φημισμένη Γόρτυνα; Την οποία αναφέρουν και οι στίχοι στον Ερωτόκριτο ως πατρίδα του Κρητικού Χαρίδημου με την τραγική μοίρα. Η πόλη είναι χτισμένη στην πεδιάδα της Μεσαράς και τα λείψανα της απλώνονται σε μια έκταση 2.000 τ.μ περίπου. Βλέπω πως μέσα στο σχέδιο της πόλης περιλαμβάνεται μέχρι και το χωριό  Άγιοι Δέκα!

Ωδείο

Κώδικας

Εκμεταλλευόμενη λοιπόν, την ευκαιρία της δωρεάν επίσκεψης σε αρχαιολογικούς χώρους κάθε πρώτη Κυριακή του μηνός, αρχίζω να τριγυρίζω εδώ, σήμερα. Με χαρά διαπιστώνω πως δεν είμαι μόνη εδώ, μόλις με προσπερνούν δύο πιτσιρίκια. Οι γονείς τους έκαναν την ίδια σκέψη με εμένα και τα έφεραν να δουν τον αειθαλή πλάτανο, όπου ζευγάρωσε ο Δίας με την Ευρώπη, για να καταλάβουν πως η μυθολογία που διδάσκονται στο βιβλίο της ιστορίας δεν είναι μόνο λόγια, αλλά οπτικοποιείται στα ερείπια αυτής της ξακουστής πόλης και δένεται με την ιστορία του νησιού. Και πράγματι, τα παιδιά δείχνουν ενθουσιασμένα, όταν ανακαλύπτουν το περίφημο δέντρο μετά από τις οδηγίες του φύλακα, το ίδιο κι εγώ τ’ ομολογώ…

Πλάτανος

Όμως, υπάρχουν και τόσα άλλα να δω, από το Ωδείο και την μαρμάρινη επιγραφή που μαρτυρά τη δύναμη της πόλης και χρονολογείται τον 5^ο- 4^ο αιώνα, εποχή μεγάλης ακμής, αφού εδώ, κόπηκαν και τα πρώτα αργυρά κρητικά νομίσματα. Μέχρι, την επιβλητική, πρώτη χριστιανική εκκλησία της Κρήτης που ιδρύθηκε από τον Απόστολο Τίτο. Περπατώ και παρατηρώ συμμετρία – αρμονία, απόλυτο δέσιμο των ερειπίων με το φυσικό τοπίο, ακόμα και στα διαφορετικά κτίσματα ανά εποχές που μαρτυρούν την ιστορία της μέσα στους αιώνες.

Περνώ την περίφραξη του αρχαιολογικού χώρου για να προχωρήσω πιο πάνω στον λόφο, να δω το θέατρο που έχουν αρχίσει να το αποκαλύπτουν οι ανασκαφές, κοντά σε ένα χωράφι γεμάτο ελιές. Οι ανασκαφές στην περιοχή άρχισαν το 1884 από τον αρχαιολόγο F.Halbherr  και ακόμα συνεχίζονται αποκαλύπτοντας  συνεχώς καινούργια στοιχεία για τη Γόρτυνα, μια πόλη που καταστράφηκε μεν, τις αρχές του 9^ου αιώνα από τους Σαρακηνούς πειρατές και δεν κατοικήθηκε ξανά έκτοτε, αλλά την επιρροή της στην ιστορία της Κρήτης, θα στην ψιθυρίσει το αεράκι που περνά ανάμεσα στα ερείπια και το μεγάλο πλατάνι που διάλεξε ο ίδιος ο Δίας για να γεννήσει τον πιο δυνατό βασιλιά του νησιού, τον Μίνωα.

Κοντά στο αρχαίο θέατρο

Βάλτε την λοιπόν, στο πρόγραμμα για την πρώτη Κυριακή του επόμενου μήνα!

Α.Δ