Αγ.Γεώργιος Καρύδι! Και η ευχή μου, όταν έγραφα γι' αυτό το υπέροχο μέρος το 2019 έπιασε! Ο χώρος καθαρίστηκε και αυτό το καλοκαίρι φιλοξένησε και συναυλία!

Παρόλο που δε συνηθίζω να επισκέπτομαι συχνά μοναστήρια, αυτές τις μέρες βρέθηκα σε ένα πολύ ενδιαφέρον μέρος και είπα να το μοιραστώ μαζί σας διότι, καμιά φορά, σ’ αυτά τα μέρη μπορεί να ανακαλύψει κανείς καλά κρυμμένους θησαυρούς. Κάτι τέτοιο με οδήγησε λοιπόν, και στην ιερά μονή του Αγ.Γεωργίου στο Καρύδι Αποκορώνου στα Χανιά, που βρίσκεται περίπου δύο χιλιόμετρα ανατολικά του Βάμου.

O λόγος της επίσκεψης μου εκεί δεν ήταν άλλος από το γεγονός ότι το μοναστήρι αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον συγκρότημα λαϊκής αρχιτεκτονικής του νομού Χανίων, όπως είχα πληροφορηθεί πρόσφατα. Πώς θα μπορούσα λοιπόν, να μείνω αδιάφορη μπροστά στο ενδεχόμενο να επισκεφτώ το μεγάλο ελαιοτριβείο του μοναστηριού με τις δώδεκα, μεγάλες καμάρες που μονάχα οι λάτρεις της συμμετρίας και των όμορφων κτιριακών κατασκευών μπορούν να εκτιμήσουν;

Το μοναστήρι πλούσιο και περιποιημένο, δεν έχει παρά να το θαυμάσει ο επισκέπτης πριν καν μπει μέσα. Στην είσοδο κεράσματα για τους ξένους και αμέσως μετά σ’ ένα προαύλιο καταπράσινο, ανάμεσα σε περιποιημένα δέντρα και λουλούδια, ο ναός του Αγ.Γεωργίου. Από τις λίγες φορές που με ενθουσιάζει εσωτερικό εκκλησίας, ίσως βοηθά και το μεσημεριανό φως που μπαίνει από τα παραθύρια και κάνει τον ναό να λάμπει. Προσκυνώ και η αναζήτησή μου για το ελαιοτριβείο ξεκινά. Ένας άλλος επισκέπτης στο προαύλιο μας δίνει οδηγίες για το πώς να φτάσουμε εκεί. Δεν είναι πολύ μακριά,  λίγα μέτρα μας χωρίζουν από την πίσω αυλή του ναού.

Η μονή ήταν εγκαταλελειμμένη για πολύ καιρό και μόλις το 1996 αναστηλώθηκε και λειτουργεί ξανά. Οι προσπάθειες αναστήλωσης έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα στον ναό, όμως με θλίψη μου διαπιστώνω πως ακόμη δεν έχουν προχωρήσει και προς το κτίσμα του ελαιοτριβείου που παρότι το βρήκα μέσα στη βλάστηση, ήταν πανέμορφο. Οι καμπυλωτές καμάρες, επιβλητικές και τοποθετημένες σε απόλυτη συμμετρία, πράγμα που δίνει στον χώρο απίστευτο βάθος παρά το γεγονός πως η οροφή έχει καταρρεύσει. Από όποια οπτική κι αν παρατήρησα το οικοδόμημα, μιας και σκαρφάλωσα και στο υψηλότερο επίπεδο από μια εξωτερική σκάλα, το θέαμα είναι εντυπωσιακό. Αν δεν μου αποσπούσαν την προσοχή τα αμέτρητα κουνούπια και οι συμπαθητικές σαύρες που κρυβόταν στο εσωτερικό του ελαιοτριβείου, σημάδια της εγκατάλειψης του μέρους, θα μπορούσα να παρατηρώ τις καμάρες για ώρες, γιατί οι σκιάσεις ανάλογα με την θέση που έπαιρνε ο ήλιος, έδιναν στον χώρο άλλη διάσταση κάθε φορά.

Στο πάτωμα παρατηρώ τέσσερεις μεγάλες μυλόπετρες που σε συνδυασμό με το μεγάλο μέγεθος του ελαιοτριβείου, μαρτυρούν ακόμα και σήμερα τις τεράστιες ποσότητες ελιάς που συγκεντρώνονταν εδώ, αφού το μέρος αυτό αποτελούσε σπουδαίο ελαιοπαραγωγικό κέντρο της περιοχής ήδη από τον 17^ο αιώνα. Με  μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία, έμαθα πως πριν την ίδρυση του μοναστηριού, η περιοχή ήταν φέουδο ενός Ενετού άρχοντα. Όταν, όμως, κατέλαβαν την περιοχή οι Τούρκοι, ανάγκασαν τους κατοίκους είτε να αλλαξοπιστήσουν είτε να εγκαταλείψουν την περιοχή. Μάλιστα, οι Τούρκοι επέβαλλαν βαριά φορολογία και έτσι, ο ιερέας της εκκλησίας για να τη σώσει και να μη μετατραπεί σε τζαμί, την παραχώρησε στη μονή Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων που ανέλαβε έπειτα και την πληρωμή των φόρων. Έκτοτε, μοναχοί από ΄κει ήρθαν στο Καρύδι, έκτισαν τον μεγαλύτερο ναό που υπάρχει μέχρι σήμερα και η μονή έγινε μια από τις πλουσιότερες της περιοχής.

Κλείνω με την ευχή η επόμενη μου επίσκεψη εδώ, να βρει αναστηλωμένο και το ελαιοτριβείο, γιατί πραγματικά τέτοια αρχιτεκτονικά “διαμαντάκια” είναι κρίμα να χάνονται στο πέρασμα του χρόνου είτε αποτελούν μέρος μιας μονής είτε βρίσκονται στις πόλεις και τα χωριά της Κρήτης μας, θυμίζοντας μας τη μακραίωνη ιστορία αυτού του τόπου.

Α. Δ

Βόλτα στην λίμνη της Αγιάς – Χανιά!

 

Η λίμνη της Αγιάς που βρίσκεται λίγο πιο έξω απ’ τα Χανιά (σχεδόν 9 χιλιόμετρα) στο ομώνυμο χωριό, διαπίστωσα πως είναι μια συνηθισμένη βόλτα για πολλούς ντόπιους που προτιμούν να κάνουν ένα περίπατο κοντά στο μικρό πάρκο που βρίσκεται δίπλα της και να πιούν τον καφέ τους στις κοντινές καφετέριες.

Βέβαια ομολογώ πως η ίδια η λίμνη δεν με ενθουσίασε πολύ, μιας και έμοιαζε περισσότερο με βάλτο ( που όπως έμαθα ήταν παλιά, πριν τη μετατροπή της σε τεχνητή λίμνη από τη ΔΕΗ!). Παρόλα αυτά είναι εντυπωσιακή μια βόλτα εκεί και έχει πολλά κανείς να δει, όπως το όμορφο γεφυράκι, τα σκαλοπάτια που σχηματίζουν έναν τεχνητό καταρράκτη (μάλλον για την εκμετάλλευση της υδροηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ) και πολλά παγκάκια εδώ κι εκεί που μαζεύεται ο κόσμος για να απολαύσει το πράσινο και τον ήλιο ανάμεσα στα ψηλά πλατάνια.

Ωραία μικρή βολτίτσα!  

Να σημειώσουμε για τους θαυμαστές του Θεοδωράκη πως ο Γαλατάς, όπου και τάφηκε είναι μόλις 15 λεπτά από τη λίμνη και αξίζει κάποιος να κάνει μια βόλτα στο γραφικό χωριό, αλλά και να αποτίνει φόρο τιμής στον μεγάλο δημιουργό. Εξάλλου, θα διαπιστώσει πως δεν είναι μόνος, μιας και πολλοί επισκέπτονται το μέρος παίρνοντας ακόμα και ταξί!

Α.Δ

Χρυσοσκαλίτισσα – Ελαφονήσι - Χανιά τελευταίο μέρος οδοιπορικού!

 

Η διαδρομή μου πρέπει να συνεχιστεί, γιατί η ζέστη αρχίζει να φουντώνει και η παραλία του Ελαφονησίου  μοιάζει όλο και πιο δελεαστική. Τελευταίος σταθμός, πριν τον τελικό προορισμό μου, η Παναγία η Χρυσοσκαλίτισα. Δεν μπορείς να πας Ελαφονήσι, αν πρώτα δεν κάνεις μια στάση στον περίφημο αυτό μοναστήρι. Λέγεται, πως αν είσαι πιστός βλέπεις ένα χρυσό σκαλί κατά την ανάβαση σου στην εκκλησία ψηλά στο ύψωμα.

Το μοναστήρι έχει πολλές αίθουσες με λαογραφικό υλικό βυζαντινής τέχνης, ξενώνες, μα αυτό που μου κέντρισε περισσότερο την προσοχή περισσότερο την προσοχή είναι η υπέροχη θέα προς τη θάλασσα, όταν κατευθυνθείς μέσα από ένα στενό δρομάκι που ξεκινούσε από το κεντρικό προαύλιο στο πίσω μέρος της εκκλησίας.

Μια τελευταία στάση να θαυμάσουμε από μακριά όλο το μοναστηριακό συγκρότημα που δεσπόζει στον βράχο μας αποζημιώνει για την αφόρητη ζέστη. 

Τώρα ανυπομονώ για το Ελαφονήσι που απέχει μόλις 5 χιλιόμετρα από το Μοναστήρι. Η αναζήτηση πάρκινγκ στην περίφημη παράλια μας αποθάρρυνε αρχικά, λόγω της προχωρημένης ώρας, αλλά τελικά ήταν σχετικά εύκολη. Το θέαμα θύμιζε εξωτικό νησί.

Το Ελαφονήσι ή αλλιώς Πρασσονήσι ή Πλακουρήθρα πέρα από έναν πολύ εύθραυστο οικοσύστημα άπειρου φυσικού κάλλους, κρύβει και μεγάλη ιστορία. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για μια στενόμακρη Χερσόνησο που φαίνεται να χωρίζει και να σχηματίζει μικρό νησάκι στο κέντρο του. Τα νερά ρηχά, καταγάλανα και διάφανα στο κεντρικό κομμάτι που μπορεί κανείς να τα περπατήσει παρατηρώντας δίπλα του πολλά ψάρια να κολυμπούν… Παίρνω το κινητό και περπατώ μέχρι το νησί μέσα από τα νερά για να εξερευνήσω την περιοχή. Στην αμμουδιά διακρίνει κανείς ροζ αποχρώσεις… Όπως έμαθα το εντυπωσιακό αυτό χρώμα οφείλεται σε ροδοκόκκινα πετραδάκια που είναι ουσιαστικά νεκρά μέλη από κόκκινα ψευδοκοράλλια που ζουν λίγο πιο βαθιά γύρω από το νησί!! Δυστυχώς, πολλοί από τους επισκέπτες έχουν την κακή συνήθεια να μαζεύουν για ενθύμιο τα κοχύλια και τα ψευτοκοράλλια και αυτό σιγά σιγά εξαφανίζει την ιδιαίτερη αυτή αμμουδιά που είναι και το σήμα κατατεθέν του Ελαφονησίου...

Αφήνω το κινητό παράμερα να ξαπλώσω για λίγο στο νερό και παρατηρώ τα ψάρια να κολυμπούν ατάραχα γύρω μου συνηθισμένα στην ανθρώπινη παρουσία. Για όποιον θέλει να κάνει πραγματική βόλτα πρέπει να πάει παράπλευρα στις απέναντι παραλίες, όπου τα νερά είναι το ίδιο όμορφα, αλλά πιο βαθιά. Προσοχή στα πράγματα σας, γιατί όπως και στον Μπάλο υπάρχει πολύς κόσμος και υπάρχει οργανωμένη παραλία σε αρκετά μεγάλο μέρος. Αυτό είναι απογοητευτικό και επιβλαβές σε μια παραλία που δικαίως έχει ενταχθεί στο Natura 2000. Μην παραλείψετε, πριν φύγετε να περπατήσετε ανάμεσα στα αμέτρητα κρινάκια της άμμου που βρίσκονται σε κοντινό αμμόλοφο και εντυπωσιάζουν σε συνδυασμό με το υπέροχο γαλάζιο της θάλασσας. Η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής άλλωστε, είναι πολύ πλούσια.

Μα πέρα από το φυσικό κάλλος όπως προείπα και η ιστορία του Ελαφονησίου είναι εντυπωσιακή. Το μέρος αυτό λειτούργησε και ως τόπος λατρείας του Απόλλωνα στην αρχαιότητα και στα νεότερα  επαναστατικά χρόνια υπήρξε τόπος σφαγής για πολλά γυναικόπαιδα το 1824, όπου υπάρχει και μνημείο χτισμένο για τους πεσόντες. Εδώ, έρχεται η παράδοση να δώσει την δική της εκδοχή για το ροδοκόκκινο χρώμα της αμμουδιάς, το αίμα που χύθηκε ήταν τόσο πολύ που βάφτηκαν εκείνη και τα νερά κόκκινα…

Αφήνω ως εκκρεμότητα για την επόμενη επίσκεψη μου το υπέροχο κεδρόδασος της περιοχής. Και τι δεν έχει αυτός ο τόπος, ένα μοναδικό οικοσύστημα, ιστορία δεμένη με την κρητική παράδοση, κρυμμένα ναυάγια όπως το «Imperatrix» για τους λάτρεις των καταδύσεων, μιας και οι ακτές της περιοχής είναι πανέμορφες, μα και επικίνδυνες, λόγω της ρηχότητας των νερών και των δυνατών ανέμων.

Φεύγω μαγεμένη από τις ομορφιές του νομού Χανιών και να σκεφτεί κανείς πως έχουν απομείνει πολλά ακόμα να δω και να καταγράψω.

Α.Δ

ΠΟΤΑΜΙΔΑ – ΝΑΟΣ ΑΓ.ΣΟΦΙΑΣ - ΧΑΝΙΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Γ΄

 

Σήμερα ήρθε η στιγμή να επισκεφτώ επιτέλους το εξωτικό Ελαφονήσι. Ένιωθα λίγο άσχημα τόσα χρόνια που δεν είχα καταφέρει να πάω προς τα εκεί, όταν φίλοι μου από άλλες περιοχές της Ελλάδας μου μιλούσαν γι’ αυτή τη μαγευτική παραλία του τόπου μου. Όμως, ας μην βιάζομαι για τον τελικό προορισμό μου, γιατί και οι ενδιάμεσοι σταθμοί της συγκεκριμένης διαδρομής, έχουν κι αυτοί την ομορφιά τους, όπως διαπίστωσα…

Ο πρώτος απ’ αυτούς είναι οι εξωτικοί αμμόλοφοι της Ποταμίδας Χανιών. Σε πολλές φυτογραφίες είχα δει αυτό το τοπίο που βρίσκεται περίπου 35 χιλιόμετρα από τα Χανιά, κοντά στην Κίσαμο και κυριολεκτικά θυμίζει πολύ έντονα Καππαδοκία. Είναι πράγματι, φοβερό, ενώ κινείσαι σε ένα γνώριμο κρητικό τοπίο να ξεπροβάλλει ξαφνικά, μπροστά σου ένα εντελώς διαστημικό τοπίο!

Οι Κωμόλιθοι αυτοί αποτελούνται από μαλακό άργιλο και κάνουν μοναδικά σχήματα, με το έδαφος πάνω τους να θυμίζει άνυδρη γη με βαθιές ρωγμές. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι πρόκειται για υπολείμματα αρχαίου βυθού σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το σίγουρο πάντως είναι πως οι λόφοι αυτοί, γυμνοί καθώς είναι από βλάστηση παρά μόνο στις κορυφές τους, σε προκαλούν να τους ανέβεις για να δεις τη μορφολογία τους από κοντά. Εγώ ήμουν και τυχερή, γιατί ακριβώς δίπλα τους, ήταν δεμένο ένα υπέροχο άσπρο άλογο που περήφανα πόζαρε στις φωτογραφίες μου με φόντο το εξωπραγματικό αυτό τοπίο.

Αποχαιρετώντας την Ποταμίδα αμέσως επόμενος σταθμός  της διαδρομής μου αποτέλεσε ο  σπηλαιώδης ναός της Αγ.Σοφίας που ξεπροβάλλει στη δεξιά μεριά μετά την πετρόχτιστη στοά του δρόμου πάνω από το Τοπολιανό φαράγγι. Το φαράγγι αυτό είναι ιδιαίτερα φημισμένο για το φυσικό του κάλλος και συνδέεται μάλιστα, με την κρητική μυθολογία, αφού εκεί κατοικούσαν νεραΐδες, η μινωική θεότητα Βριτομάρτις κι εκεί με το τραγούδι των νεράιδων ξεκουραζόταν από το δύσκολο έργο της φύλαξης της Κρήτης ο γίγαντας Τάλως…

Η είσοδος προς την εκκλησία βρίσκεται πάνω στον δρόμο και ο επισκέπτης πρέπει ν’ ανέβει καμιά 50 σκαλιά για να φτάσει σ’ αυτό. Το σπήλαιο και ο ναός της του Θεού Σοφίας συνδέεται σύμφωνα με την παράδοση, με την πτώση της Κωνσταντινούπολης, το 1453, που το εικόνισμα της Σοφίας του Θεού, έφυγε από τον ναό του Ιουστινιανού στην ελεύθερη Κρήτη. Λέγεται πως ο Μωάμεθ ζήτησε από τους Κρήτες πολεμιστές που είχαν έρθει για βοήθεια στην άμυνα της Πόλης, να φύγουν και να πάρουν μαζί τους ό,τι θέλουν κι εκείνοι κρίνοντας πως η μάχη είχε πλέον χαθεί πήραν μαζί τους το εικόνισμα και το μετέφεραν στην Κρήτη στο συγκεκριμένο μέρος που ήταν κοντά στον τόπο καταγωγής των περισσοτέρων απ’ αυτούς…

Όμως, η ιστορία του σπηλαίου δεν σταματάει εκεί, αφού στο σπήλαιο τελέστηκε και η θυσία των αδελφών Ψαρομηλίγκων στον καιρό της Ενετοκρατίας, οι οποίοι έδωσαν τη ζωή τους για να πάρει αμνηστία ο γιος – ανιψιός τους και να κάνει την επανάσταση (για να κερδίσει κάποιος επικηρυγμένος αμνηστία τότε, έπρεπε να παραδώσει στους Ενετούς τα κεφάλια δύο πολύ συγγενικών του προσώπων). Η θυσία τελικά έγινε κι έτσι στο σπήλαιο βρέθηκαν οι ακέφαλοι σκελετοί των δύο ηρωικών Κρητών…

Πέρα όμως, από την εντυπωσιακή ιστορία αξίζει ο επισκέπτης να περιηγηθεί μέσα στο σπήλαιο και να παρατηρήσει τον διάκοσμο του σπηλαίου, τους όμορφους σχηματισμούς από σταλαγμίτες και σταλακτίτες, το μικρά βουναλάκια από πέτρες που έχουν αφήσει ως αφιερώματα οι προηγούμενοι επισκέπτες, καθώς και τα λογιω - λογιω  ταξίματα των προσκυνητών που αιτούνται τη βοήθεια της Σοφίας του Θεού για λύση σε κάθε λογής πρόβλημα που αντιμετωπίζουν.

Έχει τόσα πολλά να δει και να αναλογιστεί κανείς εδώ μέσα που δεν θες να φύγεις και ν’ αφήσεις την ηρεμία και τη δροσιά του σπηλαίου. Η ζέστη έξω και τα δεκάδες σκαλιά της κατάβασης με επαναφέρουν στην πραγματικότητα…

Α.Δ