Το οροπέδιο Λασιθίου είναι όμορφο και ειδικά αυτές τις ημέρες που είναι και χιονισμένο.....Ένας «Χριστουγεννιάτικος» γύρος του Οροπεδίου.

 

Ο γύρος στο Οροπέδιο του Λασιθίου είναι πάντα μια ενδιαφέρουσα διαδρομή όλες τις εποχές. Στο συγκεκριμένο σημείο αποτυπώνονται τόσο όμορφα και παραστατικά οι αλλαγές που επιφέρει η κάθε εποχή στη φύση.

Διάλεξα λοιπόν, να κάνω αυτή τη διαδρομή ανήμερα το πρωί των Χριστουγέννων. Η μέρα το καλούσε για μια όμορφη εξόρμηση στον καθαρό αέρα. Ο ήλιος λάμπει και διώχνει το τσουχτερό κρύο που έφεραν τα χιόνια και η βροχή τις προηγούμενες ημέρες..

Πρώτη στάση, είναι οι ανεμόμυλοι φυσικά απ’ όπου μπορείς να θαυμάσεις την πανοραμική θέα προς όλο τον κάμπο προς το Ηράκλειο από τη μια και από την άλλη όλο το οροπέδιο και στο βάθος τα κάτασπρα λασιθιώτικα όρη. Την προσοχή μου όμως, αυτή τη φορά τράβηξαν και δυο μικροί σωροί από πορτοκαλί κολοκύθες που ήταν στοιβαγμένες στην αυλή μιας κοντινής ταβέρνας. Το χρώμα του παιγνίδιζε στον φακό μου μαζί με το πράσινο του κάμπου και το εκτυφλωτικό λευκό των βουνών.

Κατεβαίνοντας στα πεδινά είχα την ευκαιρία να παρατηρήσω ένα κοπάδι με πρόβατα που απολάμβανε τον ήλιο στο καταπράσινο χωράφι. Αλλά πλησιάζοντας στο οροπέδιο βλέπω το ζεστό των Λασιθιωτών που είχαν στολίσει με πολύχρωμες κορδέλες κάποια δέντρα κατά μήκος του δρόμου.  Η φύση γιορτάζει κι εκείνη αυτές τις ημέρες. Περπατώ λοιπόν, ανάμεσα στους ανεμόμυλους που έχουν χάσει πια με το πέρασμα του χρόνου και την αχρηστία, τα άσπρα φτερά, αλλά όχι και την αρχοντιά τους. Το χώμα βουλά, μαλακωμένο κάτω απ’ τα παπούτσια μου απ’ την έντονη βροχή των προηγούμενων ημερών κι έτσι δυσκολεύει λίγο το περπάτημα μου. Οφείλω να πάω πιο κοντά, να θαυμάσω τους μύλους στο φυσικό τους περιβάλλον, όπως είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με με τα Λασιθιώτικα χώματα και την καθημερινότητα των κατοίκων της περιοχής.

Συνεχίζοντας την διαδρομή μου ,ακολουθώ τον δρόμο περιμετρικά του οροπεδίου και κάνω μια στάση στην Παναγία την Βιδιανή λίγο πιο κάτω, όπου ανταλλάσσουμε ευχές με τον καλόγερο και μερικούς προσκυνητές που επισκέφτηκαν την μονή λόγω της ημέρας. Φεύγοντας παρατηρώ, μέσα από την μηχανή τις ακτίνες του ήλιου που πέφτουν στην εικόνα της Παναγίας με το θείο βρέφος στην πινακίδα που οδηγεί στη μονή.

Συνεχίζοντας δεν μπορώ να μην σταματήσω και στους πρόποδες της Δίκτης, στον δρόμο προς το φημισμένο σπήλαιο. Με έκπληξη βλέπω πολύ κόσμο να βρίσκεται εκεί όχι μόνο για να απολαύσει το Χριστουγεννιάτικο γεύμα του, αλλά και τη βόλτα του προς το σπήλαιο.

Παρόλο, που μια μικρή πινακίδα μας προειδοποιεί  πως το σπήλαιο είναι κλειστό σήμερα λόγω της ημέρας, πολλοί, όπως κι εγώ, επιλέγουμε να ανεβούμε πάνω στο βουνό παρά το τσουχτερό κρύο και το κρυσταλλιασμένο χιόνι που βλέπουμε εδώ κι εκεί.

Να απολαμβάνεις την ομορφιά της φύσης μια τέτοια μέρα σχεδόν μόνος πάνω στο βουνό είναι ευλογία. Την απόλυτη ηρεμία σπάνε μόνο οι συναντήσεις με άλλους αναβάτες για την ανταλλαγή ευχών και πληροφοριών για τη διαδρομή. Φτάνω στην κορυφή μα δε με απασχολεί καθόλου που δεν μπορώ σήμερα να μπω στο σπήλαιο, η ομορφιά και η απίστευτη θέα του οροπεδίου από ψηλά με έχει συνεπάρει.

Τόσα όμορφα χωριουδάκια σε όλη τη διαδρομή! Τζερμίαδο, Ψυχρό, Αβρακόντε, Μαρμακέτο….. Τα σπίτια τους γεμάτα κόσμο με στρωμένα τα γιορτινά τραπέζια και τις καμινάδες να βγάζουν σε μορφή άσπρου καπνού τη θαλπωρή του εσωτερικού τους. Μα και τα ταβερνάκια είναι κι εκείνα κατάμεστα με κόσμο που αποφάσισε να γιορτάσει αυτή τη μέρα μακριά από την οικογενειακή εστία.

Η βόλτα αυτή με αναζωογόνησε, τώρα μπορώ να πάω με χαρά κι εγώ στους αγαπημένους μου για το καθιερωμένο οικογενειακό τραπέζι της ημέρας, έχοντας να διηγηθώ την όμορφη ιστορία που έζησα ακολουθώντας σήμερα του Λασιθιού τον δρόμο..

Α.Δ

 

Σπήλαιο Μιλάτου! Να θυμηθούμε μια ωραία διαδρομή!

                                                    

Δεν είχα μέχρι τώρα την ευκαιρία να επισκεφτώ τη Μίλατο, αλλά η ιστορία του πολυθρύλητου σπηλαίου της, με τράβηξε προς τα κει, μια Κυριακή πρωί. Το σπήλαιο αυτό είναι ανοιχτό για το κοινό και προσιτό, μιας και έχει την ιδιομορφία ότι είναι ανοιχτό από τη μια μεριά, οπότε οι ακτίνες του ήλιου κι ο καθαρός αέρας μπαίνουν σε ένα μέρος του. Έτσι, δεν δημιουργείται αίσθημα κλειστοφοβίας σ’ όποιον επισκέπτη αποφασίσει να μην προχωρήσει στα ενδότερα. Επιπλέον, και ο διάκοσμος του από σταλαγμίτες και σταλακτίτες, είναι πιο λιτός, αφού ο καθαρός αέρας ίσως εμποδίζει, να αναπτυχτούν τα επίπεδα υγρασίας που τον δημιουργούν, τουλάχιστον στη μεγάλη κεντρική αίθουσα.

Το σπήλαιο βρίσκεται τρία χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Μιλάτου, όπου δρόμος από το χωριό (2,5χλμ) για επιβατηγά αυτοκίνητα οδηγεί στην περιοχή του σπηλαίου. Από εκεί με πορεία 15 λεπτών  σε πλακόστρωτο μονοπάτι, φθάνουμε στην είσοδό του που βρίσκεται σε υψόμετρο 155 μέτρων. Μη βιαστείτε να φτάσετε στην είσοδο, χαζέψτε λιγάκι τη φυσική ομορφιά που πλαισιώνει το  μονοπάτι, κατά μήκος του οποίου υπάρχουν πολλά δέντρα, τεράστιοι βράχοι που κρύβουν φωλιές αετών και υπέροχη θέα στο φαράγγι της Μιλάτου. Εμείς τουλάχιστον, σπαταλήσαμε πολλή ώρα φωτογραφίζοντας το πανέμορφο τοπίο!

Το σπήλαιο άλλωστε, είναι γνωστό τόσο για το απαράμιλλο φυσικό του κάλλος (εντός και εκτός) όσο και για τα τραγικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν σ’ αυτό κατά την κρητική επανάσταση του 1823 κατά των Τούρκων. Το Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς ο Χασάν πασάς αφού κατέστρεψε το οροπέδιο Λασιθίου, έκανε επιδρομή και στην περιοχή του Μεραμβέλλου. Οι κάτοικοι της περιοχής λοιπόν, αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε διάφορα σπήλαια εκεί γύρω, για να γλιτώσουν από την καταστροφική του μανία και ένα από αυτά ήταν και το εν λόγω σπήλαιο, γνωστό κι αλλιώς με το όνομα σπήλαιο Ραπά.

Ο επίλογος της ιστορίας τραγικός…. Μετά από προδοσία, ξεκίνησε η πολιορκία από τον Χουσεΐν Βέη με 5000 στρατιώτες που κατέφθασαν στο σπήλαιο πάνοπλοι. Οι Οθωμανοί περίπου μετά από δεκαπέντε μέρες σκληρής πολιορκίας, άναψαν φωτιά στην είσοδο του σπηλαίου (ταχτική που χρησιμοποίησαν και σε άλλα σπήλαια, όπως αυτό του Μελιδονίου) και οι αναθυμιάσεις ανάγκασαν τους πολιορκημένους σε έξοδο. Οι σκηνές που ακολούθησαν μετά θύμιζαν Αποκάλυψη… Οι ιστορικοί υπολογίζουν πως ο αριθμός των θυμάτων ξεπερνά τα χίλια άτομα. Το σπήλαιο όμως, πέρα από τα γεγονότα αυτά της πιο πρόσφατης ιστορίας, είχε χρησιμοποιηθεί επίσης, και ως χώρος ταφής κατά την αρχαιότητα, μιας και έχουν βρεθεί ανθρώπινα οστά, τάφοι και φυσικά διαμορφωμένος βωμός σε κοίλωμά του.

Ωστόσο, σε ανάμνηση αυτής της θυσίας του 1823, κτίστηκε, το 1935, ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στον Απόστολο Θωμά το οποίο βρίσκεται στην κεντρική αίθουσα που σπηλαίου και είναι ορατό μόλις μπεις μέσα. Μπορεί έτσι, κάποιος να δει και το οστεοφυλάκιο δίπλα με τα οστά των αγωνιστών. Αυτά τα δύο σημεία φορτωμένα με βαρείες ιστορικές μνήμες είναι τα πρώτα που αποσπούν την προσοχή του επισκέπτη. Αμέσως μετά όμως, μπορεί κάποιος να παρατηρήσει τον εσωτερικό διάκοσμό της κεντρικής αίθουσας. Ενδιαφέρον έχει αναμφισβήτητα, το μεγάλο άνοιγμα του σπηλαίου που μοιάζει με ανοιχτό παράθυρο προς το φαράγγι που βρίσκεται ακριβώς από κάτω από το σπήλαιο και γεμίζει την κεντρική αίθουσα του με φως.

Πίσω από το εκκλησάκι το έδαφος του σπηλαίου γίνεται πιο κατηφορικό και αρκετά ολισθηρό. Υπάρχουν πολλές μικρές αίθουσες, αλλά για να τις επισκεφτεί κανείς πρέπει να σκύψει σε μερικά σημεία που υπάρχουν στενώματα. Το συνολικό του μήκος φτάνει τα 75 μέτρα και υπάρχουν άφθονοι σταλαγμίτες κυρίως, παντού. Από περιέργεια προχώρησα αρκετά μέσα, όμως σταμάτησα αρκετά νωρίς, γιατί το φως του φακού μου ενοχλούσε τις νυχτερίδες που άρχισαν να διαμαρτύρονται έντονα και με φόβισαν λιγάκι τολμώ να πω! Έτσι, ανέβηκα με αστραπιαία ταχύτητα, ξανά στην ασφάλεια της μεγάλης κεντρικής αίθουσας, βλέποντας τους φίλους μου να γελούν μιας και τόση ώρα με καλούσαν πάνω, αλλά εγώ είχα αφοσιωθεί να παρατηρώ τα ενδότερα του σπηλαίου…. Εκατοντάδες λοιπόν, νυχτερίδες φιλοξενούνται στα σκοτεινά βάθη του σπηλαίου αυτού, σε μεγάλους αριθμούς απ’ ότι πληροφορήθηκα ιδιαίτερα το χειμώνα! Μάλιστα, είχαμε την ευκαιρία να δούμε κάνα δυο να πετούν κοντά μας στην προσπάθεια μας να φωτογραφίσουμε σκοτεινά σημεία του σπηλαίου, κάτι που ήταν πράγματι εντυπωσιακό.

Η επίσκεψη στο σπήλαιο της Μιλάτου είναι χωρίς αμφιβολία ωραία ιδέα, για όλους όσους επισκέπτονται την περιοχή. Ο συνδυασμός ιστορίας και άπλετου φυσικού κάλλους πάντα είναι για μένα ακαταμάχητος, ελπίζω και για εσάς!

Α. Δ

 

"ΌΛΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΚΛΟΣ" – Νέα πρόταση για απόδραση: ΣΙΒΑΣ-ΚΟΜΟΣ-ΑΓΙΟΦΑΡΑΓΓΟ!

 

Πως μια καλή  πράξη σε ξαναφέρνει στα ίδια μέρη; Είναι καλοκαίρι απόγευμα με φοβερή ζέστη παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής από την παραλία του Μάρτσαλου. Ο δρόμος ανηφορικός, ο ήλιος καίει με όλη του τη δύναμη κι εμείς έχουμε στερέψει από νερό. Τα πρόσωπά μας είναι αναψοκοκκινισμένα και καθώς είμαστε διψασμένοι, κατεβαίνουμε στο πρώτο χωριό που συναντάμε, τον Σίβα, για νερό. Βλέποντας με  καταπονημένη, η γυναίκα που με εξυπηρετούσε, μου έδωσε εκτός από νερά και μερικά πεντανόστιμα σύκα που μόλις είχε μαζέψει. Ωραιότερα δεν έχω ξαναφάει…

Και να που ξανάρχομαι φέτος σ' αυτά τα μέρη, ως φιλοξενούμενη πλέον στο ίδιο χωριό. Το κάνω το άντρο μου, από το οποίο θα κάνω τις εξορμήσεις στις γύρω περιοχές. Το χωριό Σίβας, ανήκει στον δήμο Φαιστού και βρίσκεται στα νοτιοδυτικά της πεδιάδας της Μεσαράς. Τα τελευταία χρόνια το χωριό έχει αναπτυχθεί πολύ τουριστικά, μιας και οι  περισσότεροι κάτοικοι έχουν μετατρέψει τα σπίτια τους σε Airbnb, χωρίς να χαλάσουν καθόλου τον χαρακτήρα της περιοχής, αλλά αντιθέτως ανέδειξαν την φοβερή αισθητική του χωριού, διατηρώντας την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών.

Κομός

Επιπλέον, το χωριό αυτό βρίσκεται κοντά σε πολύ γνωστές παραλίες της περιοχής, όπως ο Κομός, τα διάσημα Μάταλα, οι Καλοί Λιμένες, το Αγιοφάραγγο και το Βαθύ. Έτσι, λοιπόν, παρά τον αέρα που είχε σηκωθεί κατά την πρώτη ημέρα της διαμονής μου εκεί, πέρασα το πρωινό μου στην απέραντη παραλία του Κομού που αυτή την φορά ήταν λίγο ανταριασμένη. Προσιτή για το ευρύ κοινό, παρά την πλάκα που δημιουργεί μια μικρή δυσκολία να μπεις στο νερό, αλλά πεντακάθαρη και ιδιαίτερα αγαπητή σε αυτούς που αγαπούν τα ωραία ηλιοβασιλέματα με θέα τη θάλασσα, μα και σε όσους θέλουν να απολαύσουν το μπάνιο τους δίχως ρούχα, στην δεξιά μεριά της.

Καλοί λιμένες

Το απόγευμα επέλεξα κάτι πιο απάνεμο και έτσι, κατευθύνθηκα προς Καλούς Λιμένες, όπου οι κατασκηνωτές, όπως διαπίστωσα τηρούν πιστά το ραντεβού τους με τη συγκεκριμένη παραλία κάθε χρόνο, στήνοντας τις σκηνές τους κατά μήκος των αλμυρικιών.

Αγιοφάραγγο

Όμως, δεν θα μπορούσα να φύγω από την περιοχή χωρίς να επισκεφτώ το αγαπημένο Αγιοφάραγγο. Αν και η διαδρομή είναι ομολογουμένως πιο απαιτητική από την Μονή της Οδηγήτριας και πέρα, είναι απαραίτητο όλοι μια φορά να απολαύσουμε το μπάνιο στα κρυστάλλινα νερά της παραλίας που περιφρουρούνται από τους τεράστιους βράχους.

Παραλία Αγιοφάραγγου

Το πέρασμα του φαραγγιού διαρκεί περίπου 20 λεπτά από τη γνωστή πια καντίνα με το ιδιαίτερο όνομα, όπου διαθέτει και μια μεγάλη αλάνα για πάρκινγκ σε όσα αμάξια καταφέρνουν να φτάσουν σε αυτό το σημείο. Εμείς προτιμήσαμε να αφήσουμε το αυτοκίνητο πολύ πιο μακριά, για να περπατήσουμε περισσότερο και να απολαύσουμε το φυσικό τοπίο και να μην ταλαιπωρήσουμε τόσο το αυτοκίνητο, μιας και πρόκειται για δύσκολη διαδρομή για όποιον δεν διαθέτει αγροτικό. Το συστήνω στους λάτρεις της πεζοπορίας! Άλλωστε, όπως μάθαμε στο Αγιοφάραγγο δεν περνούσαν την δεκαετία του ’80 τα αυτοκίνητα τόσα χαμηλά, το ποτάμι μέσα στο φαράγγι έτρεχε γάργαρο νερό και οι περιπατητές μπορούσαν να δουν μέχρι και χελώνες. Παραδεισένιος τόπος γι’ αυτό και τόσοι ερημίτες το διάλεξαν για σπιτικό τους.

Ναός Αγ.Αντωνίου μέσα στο φαράγγι

                                       

Μπορεί κανείς ακόμα, να απολαύσει στην ωραία διαδρομή τις σπηλιές πάνω στα βράχια, να παρατηρήσει την εκκλησία του Αγ. Αντωνίου που στέκει επιβλητική στην έξοδο προς την παραλία και να δει και το περίφημο Γουμενόσπηλιο, την σπηλιά στην οποία μαζεύονταν όλοι οι ερημίτες την ημέρα της Ανάστασης. Λέγεται πως υπήρχε εκεί μια πέτρα για κάθε ερημίτη που χρησίμευε ως κάθισμα και ότι στις καλές μέρες αριθμούσαν έως τις 300. Αν κάποιος ερημίτης δεν εμφανιζόταν τότε οι υπόλοιποι καταλάβαιναν πως εκοιμήθη…

Απ’ το βλέμμα μου δεν μπορούν να ξεφύγουν οι πολλοί αναρριχητές που έχουν έρθει σήμερα στο φαράγγι για να εξερευνήσουν τα απότομα βράχια του. Κι εγώ εξάλλου δοκίμασα στην προηγούμενη επίσκεψη μου εδώ την ριψοκίνδυνη ανάβαση στην απότομη αριστερή μεριά των βράχων δίπλα στην παραλία για να δω την περίφημη υποθαλάσσια σπηλιά από ψηλά.

Μονή Οδηγήτριας

Ώρα όμως να εγκαταλείψω αυτό το ωραίο μέρος για μια ακόμη φορά….το απόγευμα ανυπομονώ να επισκεφτώ τη γνωστή μονή της Περιοχής, τη μονή Οδηγήτριας. Αρκετά λιτή και όμορφή με τον πύργο του αγωνιστή Ξωπατέρα να στέκει επιβλητικός μέσα στα χρόνια και να μας θυμίζει την ιστορία μας. Για τους λάτρεις της λαογραφίας υπάρχει μουσείο με αργαλειούς, παλιές ραπτομηχανές, σίδερα, σύνεργα φουρνίσματος και πολλά εργαλεία καθημερινής χρηστικότητας στα παλιά κρητικά σπίτια. Την μεγαλύτερη εντύπωση όμως, μου έκανε η ανάβαση στον πύργο από όπου μαχόταν με πείσμα ο Ξωπατέρας εναντίον των ασκεριών των Τούρκων. Σκαρφάλωσα κυριολεκτικά μέσα από μια στενή καταπακτή και μια απότομη σκάλα που μου θύμισε την υψοφοβία μου για λίγο…μα η θέα από την ταράτσα του πύργου με έκανε τα ξεχάσω όλα!

Πύργος Ξωπατέρα

Θέα από την κορυφή του Πύργου του Ξωπατέρα

Αφήνω για το τέλος, το tip για κάθε επόμενη διαδρομή… να επισκέπτεστε σε κάθε περιοχή τα μικρά παραδοσιακά καφενεία, θα πιείτε ωραίο ελληνικό καφέ θα μάθετε από την «πηγή» την ιστορία του τόπου και θα την δείτε από τα μάτια των ίδιων της, των κατοίκων. Υπάρχουν απίστευτες γωνιές, φτιαγμένες με μεράκι και αγάπη που περιμένουν να τις ανακαλύψεις. Το καφενείο του Σίβα είναι σίγουρα ένα τέτοιο μέρος! 

Εις το επανιδείν, λοιπόν!

Α.Δ

Μάταλα - "Live for today...tomorrow never comes"