"Πρόσεξες ποτέ τις λίμνες;" Ζαρός!

 

-«Οι λίμνες….Πρόσεξες ποτέ τις λίμνες; Δεν είναι σαν τις θάλασσες.
Οι θάλασσες μιλούν… Τραγουδούν.
Οι λίμνες ονειρεύονται !!!»

Αλκυόνη Παπαδάκη

Αγ.Γεώργιος Καρύδι! Και η ευχή μου, όταν έγραφα γι' αυτό το υπέροχο μέρος το 2019 έπιασε! Ο χώρος καθαρίστηκε και αυτό το καλοκαίρι φιλοξένησε και συναυλία!

Παρόλο που δε συνηθίζω να επισκέπτομαι συχνά μοναστήρια, αυτές τις μέρες βρέθηκα σε ένα πολύ ενδιαφέρον μέρος και είπα να το μοιραστώ μαζί σας διότι, καμιά φορά, σ’ αυτά τα μέρη μπορεί να ανακαλύψει κανείς καλά κρυμμένους θησαυρούς. Κάτι τέτοιο με οδήγησε λοιπόν, και στην ιερά μονή του Αγ.Γεωργίου στο Καρύδι Αποκορώνου στα Χανιά, που βρίσκεται περίπου δύο χιλιόμετρα ανατολικά του Βάμου.

O λόγος της επίσκεψης μου εκεί δεν ήταν άλλος από το γεγονός ότι το μοναστήρι αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον συγκρότημα λαϊκής αρχιτεκτονικής του νομού Χανίων, όπως είχα πληροφορηθεί πρόσφατα. Πώς θα μπορούσα λοιπόν, να μείνω αδιάφορη μπροστά στο ενδεχόμενο να επισκεφτώ το μεγάλο ελαιοτριβείο του μοναστηριού με τις δώδεκα, μεγάλες καμάρες που μονάχα οι λάτρεις της συμμετρίας και των όμορφων κτιριακών κατασκευών μπορούν να εκτιμήσουν;

Το μοναστήρι πλούσιο και περιποιημένο, δεν έχει παρά να το θαυμάσει ο επισκέπτης πριν καν μπει μέσα. Στην είσοδο κεράσματα για τους ξένους και αμέσως μετά σ’ ένα προαύλιο καταπράσινο, ανάμεσα σε περιποιημένα δέντρα και λουλούδια, ο ναός του Αγ.Γεωργίου. Από τις λίγες φορές που με ενθουσιάζει εσωτερικό εκκλησίας, ίσως βοηθά και το μεσημεριανό φως που μπαίνει από τα παραθύρια και κάνει τον ναό να λάμπει. Προσκυνώ και η αναζήτησή μου για το ελαιοτριβείο ξεκινά. Ένας άλλος επισκέπτης στο προαύλιο μας δίνει οδηγίες για το πώς να φτάσουμε εκεί. Δεν είναι πολύ μακριά,  λίγα μέτρα μας χωρίζουν από την πίσω αυλή του ναού.

Η μονή ήταν εγκαταλελειμμένη για πολύ καιρό και μόλις το 1996 αναστηλώθηκε και λειτουργεί ξανά. Οι προσπάθειες αναστήλωσης έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα στον ναό, όμως με θλίψη μου διαπιστώνω πως ακόμη δεν έχουν προχωρήσει και προς το κτίσμα του ελαιοτριβείου που παρότι το βρήκα μέσα στη βλάστηση, ήταν πανέμορφο. Οι καμπυλωτές καμάρες, επιβλητικές και τοποθετημένες σε απόλυτη συμμετρία, πράγμα που δίνει στον χώρο απίστευτο βάθος παρά το γεγονός πως η οροφή έχει καταρρεύσει. Από όποια οπτική κι αν παρατήρησα το οικοδόμημα, μιας και σκαρφάλωσα και στο υψηλότερο επίπεδο από μια εξωτερική σκάλα, το θέαμα είναι εντυπωσιακό. Αν δεν μου αποσπούσαν την προσοχή τα αμέτρητα κουνούπια και οι συμπαθητικές σαύρες που κρυβόταν στο εσωτερικό του ελαιοτριβείου, σημάδια της εγκατάλειψης του μέρους, θα μπορούσα να παρατηρώ τις καμάρες για ώρες, γιατί οι σκιάσεις ανάλογα με την θέση που έπαιρνε ο ήλιος, έδιναν στον χώρο άλλη διάσταση κάθε φορά.

Στο πάτωμα παρατηρώ τέσσερεις μεγάλες μυλόπετρες που σε συνδυασμό με το μεγάλο μέγεθος του ελαιοτριβείου, μαρτυρούν ακόμα και σήμερα τις τεράστιες ποσότητες ελιάς που συγκεντρώνονταν εδώ, αφού το μέρος αυτό αποτελούσε σπουδαίο ελαιοπαραγωγικό κέντρο της περιοχής ήδη από τον 17^ο αιώνα. Με  μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία, έμαθα πως πριν την ίδρυση του μοναστηριού, η περιοχή ήταν φέουδο ενός Ενετού άρχοντα. Όταν, όμως, κατέλαβαν την περιοχή οι Τούρκοι, ανάγκασαν τους κατοίκους είτε να αλλαξοπιστήσουν είτε να εγκαταλείψουν την περιοχή. Μάλιστα, οι Τούρκοι επέβαλλαν βαριά φορολογία και έτσι, ο ιερέας της εκκλησίας για να τη σώσει και να μη μετατραπεί σε τζαμί, την παραχώρησε στη μονή Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων που ανέλαβε έπειτα και την πληρωμή των φόρων. Έκτοτε, μοναχοί από ΄κει ήρθαν στο Καρύδι, έκτισαν τον μεγαλύτερο ναό που υπάρχει μέχρι σήμερα και η μονή έγινε μια από τις πλουσιότερες της περιοχής.

Κλείνω με την ευχή η επόμενη μου επίσκεψη εδώ, να βρει αναστηλωμένο και το ελαιοτριβείο, γιατί πραγματικά τέτοια αρχιτεκτονικά “διαμαντάκια” είναι κρίμα να χάνονται στο πέρασμα του χρόνου είτε αποτελούν μέρος μιας μονής είτε βρίσκονται στις πόλεις και τα χωριά της Κρήτης μας, θυμίζοντας μας τη μακραίωνη ιστορία αυτού του τόπου.

Α. Δ

Κάτω από την επιφάνεια υπάρχει πάντα ένας ολόκληρος κόσμος.... Ζαρός

 

Γιούχτας το βουνό που σήμερα γιορτάζει μαζί με τον Αφέντη του! Και φυσικά το "τραγούδι των βουνών" δεν μπορεί παρά να περιγράψει καλύτερα τα συναισθήματα όσων κάνουν ανάβαση εκεί ανά τους αιώνες!

 

Το τραγούδι των βουνών

Βουνά ψηλά, βουνά ισκιερά, βουνά

γυμνά, βουνά πρασινισμένα,

μικρός αν είμαι, αισθήματα τρανά

γεννάτε μέσα μου και ταιριασμένα!

 

Μιας εποχής πανάρχαιας, μιας χρυσής,

σβηστής, με τρώγ’ η ενθύμηση κι η ελπίδα·

μου φαίνεται, βουνά, πως είστε εσείς

η πρώτη και η μεγάλη μου πατρίδα.

Θαρρώ, σε τέτοια σκοτεινή εποχή,

 

κρυμμένη σε καιρών αγνώστων βάθη,

κατέβ’ η ονειρεμένη μου ψυχή

και φώλιασε στα ύψη σας κι εστάθη.

 

[…]

Βουνά ψηλά, βουνά ισκιερά, βουνά

με δύναμες γιομάτα και με κάλλη

ω! δώστε μου απ’ τη χάρη σας ξανά,

 

και κάμετέ με όμοιον μ’ εσάς και πάλι!

Καθώς η πρώτη ακτίνα του ουρανού

φωτίζει εσάς πριν φωτιστούν οι κάμποι,

θέλω κι εγώ μες στο δικό μου νου

το φως το αληθινό να πρωτολάμπει.

 

Από τα ύψη θέλω μαγικό

τον κόσμο και οι ματιές μου ν’ αντικρίζουν,

του κόσμου τη βοή να μη γρικώ,

και τ’ ανάξια πάθη να μη μ’ εγγίζουν.

Και θέλω οι στοχασμοί μου καθαροί

 

να μένουν, σαν τα χιόνια στην κορφή σας,

και να θυμάται πάντα η θλιβερή

ψυχή μου πως επλάστηκε αδερφή σας.

Κωστής Παλαμάς

Γέφυρες...

Εἶναι μιὰ ὡραία περιπλάνηση, σχεδὸν μιὰ δραπέτευση -
δὲν ξέρω ἀπὸ ποῦ καὶ γιὰ ποῦ, - μιὰ μυστικὴ δραπέτευση ποὺ δίνει
μιὰ μυστικότητα στὴν κάθε κίνησή μας, στὸν ἴσκιο μας πάνω στὸν τοῖχο,
στὶς ἀπίθανες σχέσεις τῶν δακτύλων μας, στὸν ἦχο τῶν βημάτων
      μας - μία ἐξαίσια αἴσθηση
παρανομίας πρὸς ὅλα [...]

Γ.ΡΙΤΣΟΣ, "Η γέφυρα",

2 pictures of "silent" art -b&w - Γέργερη

 Α.Δ

Πέρα απ' τα τείχη.... Γιούχτας

 

Αγία Παρασκεή στη Βλυχιά - το μέρος με την πανοραμική θέα στην Κνωσό!

 

Λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από το Ηράκλειο, κοντά στον οικισμό Βλυχιά, βρίσκεται αυτό το όμορφο εκκλησάκι, το οποίο είναι αρκετά ψηλά στον λόφο, μέσα στη φύση και με υπέροχη θέα της Κνωσού από ψηλά! 

Βέβαια, στην αρχή της διαδρομής χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, γιατί ο δρόμος που οδηγεί εκεί έχει απότομη κλίση, περνά μέσα από τον ποταμό Κέρατο και στενεύει αρκετά, μέσα στα στενά του οικισμoύ. Μετά όμως, όσο ανεβαίνεις τον λόφο, ο δρόμος είναι ένας καλοστρωμένος χωματόδρομος και τελικά, η θέα πράγματι, αποζημιώνει την ταλαιπωρία σου. Υπάρχει πλάτεμα, για να αφήσεις το αυτοκίνητο και το μεγάλο προαύλιο της εκκλησίας που διαθέτει και ψησταριά, μπορεί να γίνει ένα ωραίο μέρος για φαγοπότι, μετά από την εξερεύνηση της πλούσιας φύσης της γύρω περιοχής!

Α.Δ

Ρόκkα... φτάνει η ομορφιά μιας εικόνας να σβήσει την ασχήμια των ημερών;

 

Γεωργιούπολη - Λίμνη Κουρνά - Ρέθυμνο

 

Ένας φημισμένος προορισμός η Γεωργιούπολη, με το όμορφο, λευκό εκκλησάκι που μαζεύει κάθε ηλιόλουστη μέρα πολλούς επισκέπτες στο μικρό πάρκο κοντά στην παραλία, με πολλούς απ’ αυτούς να επιχειρούν να περάσουν το πέτρινο μονοπάτι και να το επισκεφτούν.

Η θάλασσα σήμερα, είναι πολύ ήρεμη κι ο ήλιος ζεστός, οπότε δοκιμάζω να περάσω απέναντι. Οι πέτρες βέβαια, τραχειές και δοκιμάζουν λίγο τα πέλματα μου που είναι ασυνήθιστα σε τόση κακοβολιά. Ζηλεύω τα πιτσιρίκια που με προσπερνούν πηδώντας από βραχάκι σε βραχάκι με τόση ευκολία, αλλά φτάνω κι εγώ με τη σειρά μου στο εκκλησάκι του Αγ.Νικολάου.

Έχει ενδιαφέρον να βλέπεις προς την παραλία και πίσω τα χιονισμένα βουνά μια τέτοια μέρα. Έγραψα στο βιβλίο επισκεπτών στο εκκλησάκι και τις δικές μου ευχές. Αλήθεια μου αρέσει αυτή η ιδέα στις εκκλησίες- το ίδιο συνάντησα και στο Μάρτσαλο -μιας κι έτσι νιώθεις μια σιωπηλή επικοινωνία με τους υπόλοιπους ανθρώπους που βρέθηκαν στο ίδιο μέρος διαβάζοντας στις σελίδες τις ίδιες με τις δικιές σου αγωνίες και προσδοκίες. Βγαίνοντας πήγα στην πίσω μεριά της εκκλησίας που έχει πολλά βραχάκια και χαμηλή βλάστηση για να παρατηρήσω τη θάλασσα, που σήμερα μου έκανε το χατίρι και είναι ήρεμη.

Αν και η θέα της θάλασσας είναι μαγευτική και ο ήλιος με ζέστανε, πρέπει να φύγω για να συνεχίσω και να αφήσω χώρο για τους επόμενους επισκέπτες που αρχίζουν να μαζεύονται στο εκκλησάκι και να κατευθυνθώ προς τη λίμνη Κουρνά. Η λίμνη είναι από τις πιο όμορφες της Κρήτης όλες τις εποχές του χρόνου. Εδώ, πρωτοήρθα μικρή και μάλιστα, θυμάμαι μια από τις ωραιότερες πρωτομαγιές, με πικνικ μέσα στις ανοιχτάδες της πυκνής της βλάστησης και ποδηλατάδα στα νερά της.

Αυτή τη φορά όμως, ήρθα να την παρατηρήσω από ψηλά και να έχω μια πανοραμική εικόνα της. Ανέβηκα ψηλά. Λοιπόν, έστησα τη μηχανή και με το καφεδάκι μου, παρατήρησα από ψηλά τον υπόλοιπο κόσμο που περνά τη Κυριακή του κοντά στα νερά της. Πουλιά, ποδήλατα εδώ κι εκεί, έδωσαν σήμερα, στη λίμνη ζωή και σε μένα θέμα για φωτογραφία….

Ο τελευταίος σταθμός της διαδρομής μου για σήμερα, δεν είναι άλλος από το Ρέθυμνο. Μια ρακί μεζεδάκια σ’ ένα από τα ωραία στέκια του Ρεθύμνου κατευνάζει την πείνα μου, αλλά αυτό που μου αρέσει περισσότερο εδώ πάντα, είναι φυσικά το περπάτημα στα γραφικά στενάκια του, αλλά και στον παραλιακό δρόμο την ώρα δειλινού. Το κάστρο της Φορτέτσας περιμετρικά της πόλης σε συνδυασμό με τη θάλασσα και τα ωραία χρώματα του δειλινού δίνουν αξέχαστη βόλτα σε όλους τους περιπατητές, που είναι κι εδώ πολλοί, μιας και έρχονται για λίγη αποφόρτιση από τις σκοτούρες της ημέρας με τους καφέδες τους για να αράξουν σ’ ένα από τα ωραιότερα σημεία της πόλης. Η σημερινή διαδρομή δεν ήταν ασυνήθιστη, μα ένας εγγυημένος τρόπος για να περάσεις μια ξέγνοιαστη Κυριακή. Όσοι δεν την έχετε δοκιμάσει, θα με θυμηθείτε….

Α.Δ

Γόρτυνα - μια βόλτα στους αρχαιολογικούς χώρους δεν είναι ποτέ βαρετή!

 

«Aντρειωμένος, δυνατός, κ’ εις τ’ άρματα τεχνίτης,

κ’ εγίνη κι αναθράφηκεν εις το νησί τση Kρήτης.

Tη χώραν την εξακουστήν, την όμορφη Γορτύνην

 όριζε κι αποφέντευγεν αυτός, την ώραν κείνην.»              Β.Κορνάρου, Ερωτόκριτος , στ.587-590

Αγ.Τίτος

Στα ερείπια μιας άλλοτε κραταιής πόλης τριγυρνώ. Μιλώ για την φημισμένη Γόρτυνα; Την οποία αναφέρουν και οι στίχοι στον Ερωτόκριτο ως πατρίδα του Κρητικού Χαρίδημου με την τραγική μοίρα. Η πόλη είναι χτισμένη στην πεδιάδα της Μεσαράς και τα λείψανα της απλώνονται σε μια έκταση 2.000 τ.μ περίπου. Βλέπω πως μέσα στο σχέδιο της πόλης περιλαμβάνεται μέχρι και το χωριό  Άγιοι Δέκα!

Ωδείο

Κώδικας

Εκμεταλλευόμενη λοιπόν, την ευκαιρία της δωρεάν επίσκεψης σε αρχαιολογικούς χώρους κάθε πρώτη Κυριακή του μηνός, αρχίζω να τριγυρίζω εδώ, σήμερα. Με χαρά διαπιστώνω πως δεν είμαι μόνη εδώ, μόλις με προσπερνούν δύο πιτσιρίκια. Οι γονείς τους έκαναν την ίδια σκέψη με εμένα και τα έφεραν να δουν τον αειθαλή πλάτανο, όπου ζευγάρωσε ο Δίας με την Ευρώπη, για να καταλάβουν πως η μυθολογία που διδάσκονται στο βιβλίο της ιστορίας δεν είναι μόνο λόγια, αλλά οπτικοποιείται στα ερείπια αυτής της ξακουστής πόλης και δένεται με την ιστορία του νησιού. Και πράγματι, τα παιδιά δείχνουν ενθουσιασμένα, όταν ανακαλύπτουν το περίφημο δέντρο μετά από τις οδηγίες του φύλακα, το ίδιο κι εγώ τ’ ομολογώ…

Πλάτανος

Όμως, υπάρχουν και τόσα άλλα να δω, από το Ωδείο και την μαρμάρινη επιγραφή που μαρτυρά τη δύναμη της πόλης και χρονολογείται τον 5^ο- 4^ο αιώνα, εποχή μεγάλης ακμής, αφού εδώ, κόπηκαν και τα πρώτα αργυρά κρητικά νομίσματα. Μέχρι, την επιβλητική, πρώτη χριστιανική εκκλησία της Κρήτης που ιδρύθηκε από τον Απόστολο Τίτο. Περπατώ και παρατηρώ συμμετρία – αρμονία, απόλυτο δέσιμο των ερειπίων με το φυσικό τοπίο, ακόμα και στα διαφορετικά κτίσματα ανά εποχές που μαρτυρούν την ιστορία της μέσα στους αιώνες.

Περνώ την περίφραξη του αρχαιολογικού χώρου για να προχωρήσω πιο πάνω στον λόφο, να δω το θέατρο που έχουν αρχίσει να το αποκαλύπτουν οι ανασκαφές, κοντά σε ένα χωράφι γεμάτο ελιές. Οι ανασκαφές στην περιοχή άρχισαν το 1884 από τον αρχαιολόγο F.Halbherr  και ακόμα συνεχίζονται αποκαλύπτοντας  συνεχώς καινούργια στοιχεία για τη Γόρτυνα, μια πόλη που καταστράφηκε μεν, τις αρχές του 9^ου αιώνα από τους Σαρακηνούς πειρατές και δεν κατοικήθηκε ξανά έκτοτε, αλλά την επιρροή της στην ιστορία της Κρήτης, θα στην ψιθυρίσει το αεράκι που περνά ανάμεσα στα ερείπια και το μεγάλο πλατάνι που διάλεξε ο ίδιος ο Δίας για να γεννήσει τον πιο δυνατό βασιλιά του νησιού, τον Μίνωα.

Κοντά στο αρχαίο θέατρο

Βάλτε την λοιπόν, στο πρόγραμμα για την πρώτη Κυριακή του επόμενου μήνα!

Α.Δ