Μάρτσαλο, το καλό λιμάνι!

Όμορφο το καλοκαίρι, είναι καιρός για ξεκούραση, όπως κανείς την ορίζει βέβαια, αυτή την λέξη. Για άλλους χαλάρωση σημαίνει να ξαπλώνεις όλη μέρα στην πιο κοντινή σου παραλία με καφέ και καλή παρέα, για άλλους ισχύει το ίδιο, βάζοντας όμως και λίγη δόση δράσης. Πολλοί είναι εκείνοι που επιλέγουν να επισκεφτούν πιο δυσπρόσιτα μέρη για να γνωρίσουν γωνιές του νησιού μας που είναι μαγευτικές, μα θέλουν κόπο για να τις προσεγγίσει κανείς. Και πράγματι, η Κρήτη διαθέτει πλήθος απ’ αυτές!

Όμως, η ομορφιά κρύβει κινδύνους μερικές φορές, γι’ αυτό και η προσέγγιση της θέλει προσοχή. Οι επιβλητικές κορφές, τα δύσκολα προσπελάσιμα φαράγγια, οι απομονωμένες ,αλλά εκπληκτικές ακτές της Κρήτης πρέπει να αντιμετωπίζονται με το δέος και τον σεβασμό που τους αρμόζει. Ο απαραίτητος εξοπλισμός, ορειβατικά μποτάκια, κατάλληλη ένδυση, είδη πρώτων βοηθειών είναι από τα πρώτα πράγματα που οφείλει ένας σωστός ¨εξερευνητής¨ είτε είναι ντόπιος είτε ξένος να έχει στο σακίδιο, για να του μείνουν οι διακοπές του αξέχαστες, αλλά με όμορφες αναμνήσεις.

Ένας τέτοιος προορισμός ήταν και για μένα το φαράγγι του Μάρτσαλου.  Το φαράγγι που καταλήγει σε μια απομονωμένη παραλία, μετά από μια διαδρομή δύο χιλιομέτρων, βρίσκεται στα δυτικά Αστερούσια όρη, σε μια από τις πιο δύσβατες περιοχές του νομού, 80 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Ηρακλείου. Ο δρόμος μέχρι την Μονή Οδηγητρίας από όπου ξεκινά η διαδρομή για δύο από τα πιο όμορφα φαράγγια της περιοχής, το Αγιοφάραγγο και το Μάρτσαλο, είναι αρκετά καλός. Από κει και πέρα όμως τα χαμηλά επιβατηγά αυτοκίνητα είναι δύσκολο να προσπελάσουν τον ανώμαλο χωματόδρομο που οδηγεί στην είσοδο τόσο του ενός, όσο και του άλλου. Μάλιστα, ο οδηγός πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός, γιατί δεν υπάρχουν αρκετές πινακίδες. Εμείς για παράδειγμα, οδηγηθήκαμε κατά λάθος σε έναν δρόμο που κατά μήκος είχε μελίσσια και θα ήταν ιδιαίτερα ριψοκίνδυνο να διασχίσουν οι υπόλοιποι της παρέας με τις μηχανές. Αυτό μας έβαλε σε υποψίες, ευτυχώς νωρίς, ότι πάει κάτι στραβά και πρέπει να αλλάξουμε πορεία …

Πανοραμική θέα φαραγγιού

Η εκκλησία του Σωτήρος μέσα από το φαράγγι

Για να κατέβεις τον δρόμο που οδηγεί στο φαράγγι του Μάρτσαλου πρέπει να ανοίξεις τον σύρτη που υπάρχει στη σιδερένια πόρτα με την σχετική πινακίδα, φτάνοντας με το αυτοκίνητο μετά από έναν σχετικά κακοτράχαλο δρόμο με αρκετές διακλαδώσεις, όπως είπαμε και παραπάνω. Έπειτα κατηφορίζεις και οδηγείσαι στην εκκλησία του Σωτήρος απ’ όπου έχεις υπέροχη πανοραμική θέα του επιβλητικού φαραγγιού που θυμίζει κάτι από το Grand Canion από ψηλά.  Στο βάθος, η θέα της θάλασσας είναι μαγευτική και γεμίζει κουράγιο τους ταξιδιώτες που περιμένουν τη ¨δροσερή¨ αποζημίωση διασχίζοντας το.

Φοινικόδασος

Τα πρώτα μέτρα της κατάβασης μέχρι την Παναγία τη Μαρτσαλιώτισα  είναι εύκολα, γιατί υπάρχουν σκαλιά που οδηγούν εκεί, τάμα ενός πιστού, όπως διαπιστώσαμε διαβάζοντας μια πινακίδα. Η  εκκλησία αυτή, σκαλισμένη στο βράχο, μ’ ένα υπέροχο προαύλιο με θέα το υπόλοιπο φαράγγι χαρίζει δροσιά πριν την κοπιώδη διαδρομή και μαζεύει πλήθος κόσμου από την γύρω περιοχή κατά  την περίοδο του δεκαπενταύγουστου. Τα μάτια αργούν να συνηθίσουν στο σκοτάδι της εκκλησίας που φωτίζεται μονάχα με τα κεράκια των πιστών και το σώμα στην θερμοκρασία που είναι αισθητά πιο χαμηλή από τον καύσωνα έξω. Όμως , μόλις προσαρμοστεί ο οργανισμός στις νέες συνθήκες μπορεί να παρατηρήσει κάποιος τους τοίχους από βράχο που είναι γεμάτοι εικόνες, το πολυδαίδαλο ιερό που εκτείνεται στο βάθος και τον κομψό πολυέλαιο στο κέντρο της εκκλησίας.

Προαύλιος χώρος Παναγιάς Μαρτσαλιανής

Βγάζοντας φωτογραφίες, παρατηρώ στο παγκάρι πάνω ένα μικρό, ταλαιπωρημένο σημειωματάριο. Ανοίγοντας το , ανακαλύπτω έναν μικρό θησαυρό. Εδώ έχουν γράψει αφιέρωση πολλοί ταξιδιώτες που πέρασαν από το εκκλησάκι. Άλλοι έφτασαν ως εδώ ως μια χαρούμενη παρέα και απόσκιασαν εδώ το βράδυ μετά από μεθύσι  κι άλλοι από τάμα ,γιατί έχασαν αγαπημένους τους… Αφήνω και το δικό μας αποτύπωμα, με την ευχή να είμαστε καλά και να ξανάρθουμε….

Εσωτερικό Παναγιάς Μαρτσαλιανής

Από ΄κεί και πέρα η πορεία δυσκολεύει για λίγο μέχρι να φτάσουμε στο χαμηλότερο επίπεδο του φαραγγιού. Πατάμε κυριολεκτικά πάνω στα πατήματα μιας κατσίκας που προπορεύεται και γελάμε που μας δείχνει τον δρόμο το ζωντανό. Ο Γιώργος προτείνει για τίτλο της περιπέτειας μας «Στο πάτημα της αίγας», δεν ήταν κακό τώρα που το σκέφτομαι…

Όταν φτάσεις στο χαμηλό επίπεδο όμως, τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Η πορεία μέχρι την παραλία συνεχίζει μέσα από εντυπωσιακά δέντρα και βράχια. Στο φαράγγι αυτό μάλιστα, συναντά κανείς τον ντόπιο κρητικό φοίνικα που βρίσκουμε και άλλα σημεία της Κρήτης, όπως στο φοινικόδασος του Βάι και στην Πρέβελη. Μετά από τρία τέταρτα περίπου συνολικής διαδρομής από την είσοδο του φαραγγιού φτάνουμε στην παραλία.

Με έκπληξη διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν πολλοί εδώ που παραθερίζουν παρά το δύσβατο της διαδρομής. Όμως, ο κόλπος έχει πρόσβαση και από τη θάλασσα, όποτε οι προμήθειες φτάνουν εύκολα χωρίς να χρειάζεται να κουβαλάς πεζός τόσα πράγματα. Εντυπωσιακές είναι και οι σπηλιές, οι λαξευμένες στον βράχο που άλλοτε χρησιμοποιούσαν οι ασκητές μα τώρα έχουν αποκτήσει πόρτες, μέχρι και μπαλκόνια και έχουν μετατραπεί σε σπιτάκια για κάποιους παραθεριστές που θέλουν να ζήσουν για λίγο σαν χίπηδες!

Το νερό της παραλίας δεν μας ενθουσίασε, γιατί μάλλον το πετύχαμε σε αναταραχή λόγω αέρα και διάφορων πλεούμενων που είχαν δέσει εκεί. Ωστόσο, το μπάνιο κι ο ύπνος κάτω από τον ίσκιο των ρεικιών που υπάρχουν στην παραλία είναι ευεργετικός. Ο Απόστολος μάλιστα με τις υποβρύχιες φωτογραφίες του, μας αποδεικνύει ότι η θάλασσα παρότι δεν μας εντυπωσίασε αρχικά, κρύβει ¨θησαυρούς¨, πολλά ψάρια, κοράλλια, φύκια…

Καλό είναι, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, να περιμένει κανείς να πέσει λίγο ο ήλιος πριν ξεκινήσει την ανάβαση για την επιστροφή. Ωστόσο, είδαμε και την παράδοξη και ριψοκίνδυνη περίπτωση μιας εγκύου να κατεβαίνει το φαράγγι το μεσημέρι, να παίρνει το μπάνιο της μετά του συζύγου και να φεύγει στις 4.00μ.μ μέσα στη ζέστη! Όμως, είναι συνετό και συστήνουμε να περιμένει κανείς λίγο, γιατί όσο είσαι μέσα στο φαράγγι η ζέστη είναι κάπως υποφερτή λόγω του ίσκιου των δέντρων, φτάνοντας όμως στο σκαλιά που οδηγούν στην εκκλησία, ο ήλιος σε χτυπάει αλύπητα και αν έχεις καταναλώσει και το νερό σου στην παραλία όπως εμείς τα πράγματα είναι δύσκολα..

Οπότε, βασικός στόχος όταν φτάσαμε επιτέλους στην έξοδο, ήταν η ανεύρεση νερού από το κοντινότερο χωριό. Η στάση στο χωριό Σίβας αποδείχτηκε μια όαση για μας, αφού με την αγορά νερού η φιλόξενη καταστηματάρχισσα μας προσέφερε ολόφρεσκα σύκα που μόλις είχε κόψει. Ποτέ ένα τέτοιο φρούτο δε μου φάνηκε πιο νόστιμο!

Α.Δ

Πανέμορφα Τέρτσα - A wishing rock!

 " I wish I was a little rock, just sitting on a hill, not doing nothting all day long. Not doing nothting all day long,  I would just be sitting still. I wouldn't eat, I wouldn't sleep, I wouldn't even wash, I would just sit still a thousand years and rest myself, by gosh! " # a little english poem for today

Πανέμορφα Τέρτσα  

Τα 91 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο που αξίζει κανείς να διανύσει, παρά τις πολλές στροφές, ανάμεσα στο χωριό Μύρτος και την Ψαρή φοράδα!

Προορισμός…..Σητεία

Η Σητεία είναι ένα από τα μέρη της Κρήτης που δεν είχα μέχρι πρόσφατα, την ευκαιρία να εξερευνήσω. Μια φορά έτυχε να κάνω βόλτα στην παραλιακή της πόλης, όμως ο συνδυασμός των πολλών στροφών με την αφόρητη μεσημεριανή ζέστη δε μου επέτρεψαν να εκτιμήσω την αξία αυτού του τόπου. Φυσικά, η επιστροφή μου εκεί φέτος το καλοκαίρι, μου απέδειξε πως η πρώτη εντύπωση δεν ήταν και η πιο σωστή….

Η πόλη της Σητείας χτισμένη πάνω σε λόφο, θυμίζει έντονα το νησί της Σύρου. Είναι γεμάτη με νεόδμητα ή αναπαλαιωμένα, όμορφα φροντισμένα σπίτια και διαθέτει μια περιποιημένη και καλοφτιαγμένη παραλιακή. Ψηλά στον λόφο δεσπόζει το κάστρο της Σητείας, η περίφημη Καζάρμα που είναι επισκέψιμη τα πρωινά και διαθέτει πανοραμική θέα του κόλπου της Σητείας. Ολόκληρη η πόλη με τα κτήρια της διαπίστωσα πως γίνεται μαγευτική, όσο πέφτει η νύχτα και ανάβουν σιγά-σιγά τα φώτα της, ήδη από το πρώτο βράδυ που έμεινα εκεί. Περίμενα υπομονετικά μέχρι να πέσει το μπλε κατά τη δύση του ήλιου και όπως θα δείτε το αποτέλεσμα με αποζημίωσε και με το παραπάνω…

Πρόκειται για μια πόλη όλο ζωή που οι δραστηριότητες δε σταματούν ακόμα, και κάτω από τον φόβο του covid-19, μιας και παντού βλέπεις ντόπιους και τουρίστες να φορούν την απαραίτητη μάσκα προστασίας και να κάνουν τη βόλτα τους το βραδάκι στην παραλιακή. Έτσι, τα όμορφα ταβερνάκια και οι καφετέριες που βρίσκονται κατά μήκος της είναι πάντα γεμάτα τις ζεστές βραδιές του καλοκαιριού. Και δεν τους αδικώ, γιατί κι εγώ είχα την τύχη να απολαύσω το βραδινό μου σ’ ένα από αυτά και να βλέπω παράλληλα το υπέροχο λιμάνι και το ολόγιομο φεγγάρι να ξεπροβάλλει από το απέναντι βουνό…

Η επόμενη μέρα είναι μέρα εξερεύνησης. Προορισμός μου, οι μαγευτικές παραλίες του Ξερόκαμπου. Η περιοχή βρίσκεται μόλις 47χλμ νότια από την πόλη της Σητείας και η διαδρομή που διαλέξαμε προς Ζάκρο, μετά από συστάσεις των ντόπιων κατοίκων, για να φτάσουμε εκεί, ήταν όντως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, γιατί το τοπίο δε θυμίζει σε τίποτα τις καταπράσινες διαδρομές που κάνει κάποιος, όταν εξερευνά για παράδειγμα τους νομούς Χανίων και Ηρακλείου.

Ο τόπος έρημος, ξερός (ίσως σε αυτό οφείλει το όνομα η περιοχή) με χαμηλούς θάμνους, λίγες ελιές εδώ κι εκεί κι ένα πανέμορφο μωβ χώμα σε μερικά σημεία, έφερε σε πολλά σημεία της διαδρομής στο μυαλό μου τη γειτονική Σαντορίνη. Μια από τις αναπάντεχες εκπλήξεις…. η παρουσία ενός όμορφου μιτάτου ακριβώς πάνω στον δρόμο λίγο πριν τη Ζάκρο!

Ο Ξερόκαμπος διαθέτει φοβερές παραλίες παρά το άνυδρο τοπίο του, όπως η Αλατσολίμνη, το Λιμανάκι, η Καραβόπετρα, τα Βουρλιά, ο Γεροντόλακκος κ.α, σε σημείο να μην ξέρεις σε ποια να πρωτοκολυμπήσεις. Όμως, εγώ έψαξα για την παραλία του Άργυλου που είναι γνωστή για τις ευεργετικό, φυσικό σπα που μπορεί να κάνει κάποιος, λιώνοντας και απλώνοντας στο δέρμα του κομμάτια αργύλου που υπάρχουν άφθονα στην παραλία αυτή. Εκεί, διασκέδασα πολύ βλέποντας μεγάλους και μικρούς να παίζουν και να είναι καλυμμένοι με πηλό αργύλου και να γίνονται άλλοι άνθρωποι μόλις βουτούσαν στο νερό!

Μετά από μια δροσιστική μπύρα και φαγητό σ’ ένα από τα ταβερνάκια της παραλίας για να πάρω δυνάμεις, η διαδρομή της επιστροφής ξεκινά με μια μικρή στάση στην παραλία της Κάτω Ζάκρου και στον αρχαιολογικό χώρο, μέρη στα οποία καταλήγει το περίφημο φαράγγι των Νεκρών, το πέρασμα του οποίου αποτελεί εδώ και καιρό μελλοντικό στόχο. Η παραλία εκεί είναι εξίσου όμορφη και δεσπόζει η όμορφη θέα της θάλασσας και των βράχων, όσο κατεβαίνεις το λόφο προς αυτήν, ωστόσο δυστυχώς από την αρχαία πόλη της Ζάκρου δεν έχουν απομείνει πολλά πράγματα να δει κανείς…..

Επιστροφή στη Σητεία! Είναι απόγευμα πια και μετά από ένα δροσιστικό μπάνιο και την επιλογή των κατάλληλων ρούχων για τη συγκεκριμένη διαδρομή, είμαι έτοιμη για την επίσκεψη μου στη μονή Τοπλού. Εύχομαι να την προλάβω ανοιχτή, μιας και πληροφορήθηκα πως κλείνει στις 8.00 το βράδυ το καλοκαίρι για τους επισκέπτες, όμως διάλεξα αυτή την ώρα για να μην έχει πολύ κόσμο και να μπορέσω να απολαύσω την ηρεμία της μονής.

Η διαδρομή προς τη μονή είναι πανέμορφη. Βρίσκεται μόλις 11 χιλιόμετρα έξω από τη Σητεία και είναι μαγικό να τη βλέπεις να ξεπροβάλλει με το επιβλητικό καμπαναριό της, με πράσινους αμπελώνες γύρω της, καταμεσής ενός ολόξερου και αφιλόξενου τόπου, πραγματικά σαν όαση στην έρημο. Ευτυχώς, έγιναν όλα όπως ευχόμουν, η μονή δεν είχε πολλούς επισκέπτες παρά μόνο εμάς και μια οικογένεια τουριστών που κατέφθασε λίγο αργότερα.

Μπόρεσα λοιπόν, να περιεργαστώ και να φωτογραφήσω όπου επιτρεπόταν, το εκπληκτικό αυτό μοναστήρι που σου δίνει την εντύπωση απόρθητου μεσαιωνικού φρουρίου, όσο πέφτει το φως και το αγκαλιάζει. Η μονή Τοπλού έχει κι ένα πλούσιο μουσείο με λάβαρα, παλιούς ασυρμάτους, χάρτες και πολλά άλλα αντικείμενα που θυμίζουν  τη συμβολή της ανά τους αιώνες, στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες τους έθνους. Επιπλέον, διαθέτει και ένα από τα καλύτερα οινοποιεία της Κρήτης και όπως ήταν φυσικό θέλησα να το επισκεφτώ για να γευτώ ένα κρασί  που με έχει εντυπωσιάσει, το «Θραψαθήρι» τους, αλλά λόγω της κατάστασης το βρήκα κλειστό για τους επισκέπτες.

Η επόμενη μέρα με βρίσκει σε αναζήτηση μιας από τις πιο διάσημες παραλίες της Κρήτης και αναφέρομαι φυσικά στο Βάι! Μια τόσο πολυδιαφημισμένη παραλία που δεν περίμενα να μου κάνει καλή εντύπωση. Τα νερά παραμένουν πεντακάθαρα παρά τη μεγάλη επισκεψιμότητα και μπορείς να δεις ψάρια να κολυμπούν δίπλα σου! 

Ωστόσο, συστήνω να πάτε νωρίς και να προτιμήσετε το αριστερό άκρο της παραλίας και όχι το οργανωμένο, για να απολαύσετε την ομορφιά του μέρους σε όλο της το μεγαλείο. Εξάλλου, το πάρκινγκ είναι κοντά και μπορείτε να πάρετε μαζί σας τη δική σας ομπρέλα. Φυσικά, μην παραλείψετε να ανεβείτε ψηλά από τα σκαλιά, για να δείτε την πανοραμική θέα της παραλίας και να κάνετε μια βόλτα στο απίθανο φοινικόδασος που με θλίψη είδα ότι σιγά σιγά μαραζώνει κι έχει απόλυτη ανάγκη προστασίας.

Επόμενη στάση μου η παραλία του Κουρεμένου, διάσημη για τους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ και όχι μόνο. Οι δυνατοί άνεμοι που πνέουν στην περιοχή, σε συνδυασμό  με τον ανοιχτό κόλπο την κάνουν ιδανικό μέρος για παραθερισμό των ανθρώπων που αγαπούν τη δράση και βλέπεις μάλιστα, πολλούς απ’ αυτούς, να έχουν έρθει μέχρι εκεί, με τα τροχόσπιτά τους. Ωραίες εικόνες, να βλέπεις ολόκληρες οικογένειες παραθεριστών εκεί, με μαμάδες να ταΐζουν τα παιδιά δίπλα σε σανίδες του σερφ. Και κάπως έτσι, προχωρώντας ανακαλύψαμε κι εμείς, μια πολύ ωραία ταβέρνα κρυμμένη σε χωματόδρομους της περιοχής που μας αποζημίωσε με το φαγητό και την υπέροχη θέμα στον κόλπο…

Το τελευταίο βράδυ στη Σητεία, κλείνει φυσικά, με βόλτα στα υπέροχα στενά της και με την υπέροχη μουσική από το συναυλιακό χώρο του άλσους Χλουβεράκη. Ο χρόνος μου εδώ τελείωσε, όμως, απομένουν πολλά ακόμη να δω…εις το επανιδείν Σητεία!

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      Α.Δ