ΠΟΤΑΜΙΔΑ – ΝΑΟΣ ΑΓ.ΣΟΦΙΑΣ - ΧΑΝΙΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Γ΄

 

Σήμερα ήρθε η στιγμή να επισκεφτώ επιτέλους το εξωτικό Ελαφονήσι. Ένιωθα λίγο άσχημα τόσα χρόνια που δεν είχα καταφέρει να πάω προς τα εκεί, όταν φίλοι μου από άλλες περιοχές της Ελλάδας μου μιλούσαν γι’ αυτή τη μαγευτική παραλία του τόπου μου. Όμως, ας μην βιάζομαι για τον τελικό προορισμό μου, γιατί και οι ενδιάμεσοι σταθμοί της συγκεκριμένης διαδρομής, έχουν κι αυτοί την ομορφιά τους, όπως διαπίστωσα…

Ο πρώτος απ’ αυτούς είναι οι εξωτικοί αμμόλοφοι της Ποταμίδας Χανιών. Σε πολλές φυτογραφίες είχα δει αυτό το τοπίο που βρίσκεται περίπου 35 χιλιόμετρα από τα Χανιά, κοντά στην Κίσαμο και κυριολεκτικά θυμίζει πολύ έντονα Καππαδοκία. Είναι πράγματι, φοβερό, ενώ κινείσαι σε ένα γνώριμο κρητικό τοπίο να ξεπροβάλλει ξαφνικά, μπροστά σου ένα εντελώς διαστημικό τοπίο!

Οι Κωμόλιθοι αυτοί αποτελούνται από μαλακό άργιλο και κάνουν μοναδικά σχήματα, με το έδαφος πάνω τους να θυμίζει άνυδρη γη με βαθιές ρωγμές. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι πρόκειται για υπολείμματα αρχαίου βυθού σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το σίγουρο πάντως είναι πως οι λόφοι αυτοί, γυμνοί καθώς είναι από βλάστηση παρά μόνο στις κορυφές τους, σε προκαλούν να τους ανέβεις για να δεις τη μορφολογία τους από κοντά. Εγώ ήμουν και τυχερή, γιατί ακριβώς δίπλα τους, ήταν δεμένο ένα υπέροχο άσπρο άλογο που περήφανα πόζαρε στις φωτογραφίες μου με φόντο το εξωπραγματικό αυτό τοπίο.

Αποχαιρετώντας την Ποταμίδα αμέσως επόμενος σταθμός  της διαδρομής μου αποτέλεσε ο  σπηλαιώδης ναός της Αγ.Σοφίας που ξεπροβάλλει στη δεξιά μεριά μετά την πετρόχτιστη στοά του δρόμου πάνω από το Τοπολιανό φαράγγι. Το φαράγγι αυτό είναι ιδιαίτερα φημισμένο για το φυσικό του κάλλος και συνδέεται μάλιστα, με την κρητική μυθολογία, αφού εκεί κατοικούσαν νεραΐδες, η μινωική θεότητα Βριτομάρτις κι εκεί με το τραγούδι των νεράιδων ξεκουραζόταν από το δύσκολο έργο της φύλαξης της Κρήτης ο γίγαντας Τάλως…

Η είσοδος προς την εκκλησία βρίσκεται πάνω στον δρόμο και ο επισκέπτης πρέπει ν’ ανέβει καμιά 50 σκαλιά για να φτάσει σ’ αυτό. Το σπήλαιο και ο ναός της του Θεού Σοφίας συνδέεται σύμφωνα με την παράδοση, με την πτώση της Κωνσταντινούπολης, το 1453, που το εικόνισμα της Σοφίας του Θεού, έφυγε από τον ναό του Ιουστινιανού στην ελεύθερη Κρήτη. Λέγεται πως ο Μωάμεθ ζήτησε από τους Κρήτες πολεμιστές που είχαν έρθει για βοήθεια στην άμυνα της Πόλης, να φύγουν και να πάρουν μαζί τους ό,τι θέλουν κι εκείνοι κρίνοντας πως η μάχη είχε πλέον χαθεί πήραν μαζί τους το εικόνισμα και το μετέφεραν στην Κρήτη στο συγκεκριμένο μέρος που ήταν κοντά στον τόπο καταγωγής των περισσοτέρων απ’ αυτούς…

Όμως, η ιστορία του σπηλαίου δεν σταματάει εκεί, αφού στο σπήλαιο τελέστηκε και η θυσία των αδελφών Ψαρομηλίγκων στον καιρό της Ενετοκρατίας, οι οποίοι έδωσαν τη ζωή τους για να πάρει αμνηστία ο γιος – ανιψιός τους και να κάνει την επανάσταση (για να κερδίσει κάποιος επικηρυγμένος αμνηστία τότε, έπρεπε να παραδώσει στους Ενετούς τα κεφάλια δύο πολύ συγγενικών του προσώπων). Η θυσία τελικά έγινε κι έτσι στο σπήλαιο βρέθηκαν οι ακέφαλοι σκελετοί των δύο ηρωικών Κρητών…

Πέρα όμως, από την εντυπωσιακή ιστορία αξίζει ο επισκέπτης να περιηγηθεί μέσα στο σπήλαιο και να παρατηρήσει τον διάκοσμο του σπηλαίου, τους όμορφους σχηματισμούς από σταλαγμίτες και σταλακτίτες, το μικρά βουναλάκια από πέτρες που έχουν αφήσει ως αφιερώματα οι προηγούμενοι επισκέπτες, καθώς και τα λογιω - λογιω  ταξίματα των προσκυνητών που αιτούνται τη βοήθεια της Σοφίας του Θεού για λύση σε κάθε λογής πρόβλημα που αντιμετωπίζουν.

Έχει τόσα πολλά να δει και να αναλογιστεί κανείς εδώ μέσα που δεν θες να φύγεις και ν’ αφήσεις την ηρεμία και τη δροσιά του σπηλαίου. Η ζέστη έξω και τα δεκάδες σκαλιά της κατάβασης με επαναφέρουν στην πραγματικότητα…

Α.Δ

Διάθεση της ημέρας... πράσινο!

 

Όταν ο "Μπάλος" δεν αναφέρεται σε καταιγίδες! Μπάλος - Γραμβούσα - Χανιά μέρος Β'

 

Το καραβάκι για την Γραμβούσα βάζει μπρος τις μηχανές και έφτασε επιτέλους, η ώρα να γνωρίσω το περίφημο ακρωτήρι. Ασυναίσθητα αρχίζω να σιγοτραγουδώ το γνωστό κρητικό τραγούδι: «Στης Γραμβούσας τ’ ακρωτήρι, στης Γραμβούσας τ’ ακρωτήρι εγλεντούσα μια φορά μ΄ έναν κρητικό ψαρά….». Η θάλασσα πλανεύτρα, όπως λένε και οι στίχοι και καταγάλανη. Παρακολουθώ απέναντι ένα σύννεφο να σκεπάζει με τη σκιά του τη στεριά και τα αυτοκίνητα στον χωματόδρομο, εκείνων που αποφάσισαν να κάνουν τη διαδρομή για Μπάλο οδικώς. Προσπαθώ ν’ ακούσω τον παφλασμό των κυμάτων που λένε πως ενέπνευσε τον περίφημο Τζέγκα για τους ρυθμούς της μουσικής του και σα να είχε δίκιο τελικά…

Δρόμος για να φτάσεις στον Μπάλο οδικώς!

Άγρια Γραμβούσα- Θέα από το καράβι

Μερικοί ταυτίζουν την άγρια Γραμβούσα με τις «Κωρυκίες νήσους» του Ομήρου και την ήμερη με το νησί του Αιόλου της Οδύσσειας, αναφέρει το φυλλάδιο του ταξιδιωτικού γραφείου. Σκέφτομαι πως είναι αρκετά ενδιαφέρον να βρεθούμε για λίγο στη θέση του πιο διάσημου εξερευνητή, του Οδυσσέα….Το καράβι αράζει τελικά, στην ήμερη Γραμβούσα, θα μείνουμε εδώ για κανένα δίωρο και πρέπει να βιαστώ για να προλάβω ν΄ανέβω στο κάστρο που δεσπόζει ψηλά στον λόφο στα 137 μέτρα. Φορώ γρήγορα τα αθλητικά μου παπούτσια και ακολουθώ το ανηφορικό μονοπάτι που ξεκινά από την παραλία. Θέλουμε γύρω στα 20 λεπτά να φτάσουμε στην κορυφή. Σταματώ πολλές φορές να θαυμάσω την υπέροχη θέα κατά την ανάβαση και την αλυσίδα που σχηματίζει η ουρά των αναβατών προς την κορυφή. Πόσο μικροσκοπικοί φαινόμαστε κάτω από το θεόρατο κάστρο!

Άγρια Γραμβούσα από το μονοπάτι προς το φρούριο

Η είσοδος μου θυμίζει έντονα την είσοδο ενός άλλου θαλάσσιου φρουρίου του Ηρακλείου, του Παλαιόκαστρου, δείγματα και τα δύο της περίφημης Βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής. Το φρούριο της Γραμβούσας κτίστηκε το 1579 και ολοκληρώθηκε το 1584. Μέσα ακριβώς πάνω από τη στοά της εισόδου υπάρχει ένα εντυπωσιακό παρατηρητήριο, όπως δεν μπορεί κανείς να μην θαυμάσει και την εκκλησία στη μέση περίπου του φρουρίου που είναι αφιερωμένη στην Παναγία. Πρόκειται για την Παναγία την Κλεφτρίνα των Πειρατών, οι οποίοι αφιέρωναν μέρος της λείας τους για να έχουν την προστασία της. Ας μην ξεχνάμε επίσης, πως η Γραμβούσα συνδέθηκε με τους απελευθερωτικούς αγώνες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και ότι το νησί αποτέλεσε ορμητήριο για 3 χρόνια 3000 επαναστατών που λόγω έλλειψης τροφής είχαν επιδοθεί στην πειρατεία. Εξού και ο μύθος για τον κρυμμένο θησαυρό που φημολογείται πως υπάρχει στο νησί….

Παναγία κλεφτρίνα

Παρά τη ζέστη, αξίζει η θέα της παραλίας από κει ψηλά, του Μπάλου απέναντι και η περιπλάνηση μου μέσα στη μισογκρεμισμένη εκκλησία που δεν έχει χάσει την αίγλη της, καθώς είναι ακόμα ευδιάκριτα τα τοξοτά παράθυρα και οι υπέροχες καμάρες και το άνοιγμα στο ιερό που επιτρέπει στις ακτίδες του ήλιου να εισβάλλουν στο εσωτερικό της, να την αναδείξουν και να την κάνουν ιδανικό σημείο φωτογράφησης για τους αναβάτες !

Θέα προς Μπάλο πάνω από το φρούριο

Πανοραμική θέα παραλίας της ήμερης Γραμβούσας από ψηλά

Κατεβαίνω με γρήγορο ρυθμό, θέλω να εξερευνήσω την παραλία με τα γαλάζια νερά που θαύμασα από πάνω, όμως διαπιστώνω πως η πλάκα με αποθαρρύνει από το να ρίξω μια βουτιά. Κοντά στην παραλία παρατηρώ το ναυάγιο που ξεπροβάλλει αγέρωχο μέσα από τα νερά, αντιστεκόμενο στον χρόνο και τα κύματα. Το «Δημήτριος Π» , στις 30 Δεκεμβρίου 1967, απέπλευσε από την Χαλκίδα με φορτίο 440 τόνους τσιμέντα και προορισμό τη Βόρεια Αφρική και έμελλε να παραμείνει για πάντα αναπόσπαστο μέρος της Γραμβούσας…

Ναυάγιο

Ώρα για αναχώρηση προς τον Μπάλο. Η λιμνοθάλασσα του είναι διάσημη σ’ όλο τον κόσμο. Περιοχή προστατευμένη και χαρακτηρισμένη ως “natura”, εξού και ο επιπλέον φόρος, αξίας 1 ευρώ που πληρώνει ο επισκέπτης μαζί με το κόστος του εισιτηρίου (φτάνει 1 ευρώ για να διασώσει την καταστροφή που προκαλεί η κοσμοσυρροή στο μέρος που συνάντησα με την άφιξη μου στο παραδεισένιο αυτό μέρος;;). Πράγματι, τέτοιο εντυπωσιακό σχηματισμό θάλασσας και βράχων δεν έχω ξαναδεί. Το να περπατώ στα ρηχά νερά του ήταν φοβερά καταπραϋντικό για τα κουρασμένα πόδια μου  από την ανάβαση στην Γραμβούσα.

Μπάλος (φώτο από Αντώνης Ανδρουλάκης)

Θέλω όμως, να δω και τον Μπάλο από ψηλά και ακολουθώ το μονοπάτι. Αυτό που αντικρίζει κανείς από κει πάνω είναι μοναδικό, παρότι είχα το κουράγιο να φτάσω μόνο μέχρι τη μέση του μονοπατιού για να προφτάσω να κάνω μια βουτιά στη ν περίφημη παραλία. Παρόλο που θα ήθελα λιγότερο κόσμο για να την απολαύσω και λιγότερη οργάνωση με σετ ομπρελών παντού, μια βουτιά εδώ σε αποζημιώνει. Η αμμουδιά δε, με τα όμορφα κοχύλια παντού με εντυπωσίασε, αλλά παράλληλα με προβλημάτισε για τη διατήρηση της ομορφιάς της με την τόση εκμετάλλευση της από τον άνθρωπο….

Ήμερη και Άγρια Γραμβούσα απο το μονοπάτι του Μπάλου

Θα ήθελα λίγη ώρα ακόμα εδώ… τρέχω να φτάσω στο καράβι που είναι στην άλλη άκρη δεμένο, μα σταματώ ξαφνικά, όταν βλέπω ένα κατσίκι να έχει στηθεί για φωτογραφία πλήρως εξοικειωμένο με τους ανθρώπους πια. Την άλλη φορά σίγουρα θα επιστρέφω σε αυτό το μέρος οδικώς αυτή τη φορά για μια πανοραμική φωτογραφία του ολόκληρου του κόλπου. Σίγουρα αξίζει κάθε ταλαιπωρία!

Α.Δ

Tips!

1.Αξίζει να πάρετε καραβάκι για να δείτε μαζί Γραμβούσα και Μπάλο και να αποφύγετε τον κακοτράχαλο δρόμο με το αυτοκίνητο.

2.Πάρτε μαζί σας μάσκα, αν το επισκεφτείτε σε περίοδο covid-19 γιατί υπάρχει κοσμοσυρροή στο καραβάκι. Μην ξεχάσετε αθλητικά και άφθονο νερό για τις αναβάσεις σας στο οχυρό της Γραμβούσας και στο μονοπάτι του Μπάλου.

3.Συνομιλήστε με τους διπλανούς σας στο καράβι! Θα γνωρίσετε ενδιαφέροντες ανθρώπους εκτός από υπέροχα μέρη!

 

Διάθεση της ημέρας - Να καθόμαστε κατάχαμα, να αγναντεύουμε το γαλάζιο! ...... Χανιά - μέρος Β΄ coming soon!

 Να καθόμαστε κατάχαμα, να αγναντεύουμε το γαλάζιο!

Xανιά οδοιπορικό μέρος α' - Φαλάσαρνα!

Δεν υπάρχει καλύτερη ώρα να επισκεφθεί κανείς τα Φαλάσαρνα από την ώρα του ηλιοβασιλέματος, την ώρα που ο κατακόκκινος ήλιος βουτάει στο νερό και δίνει όλες τις ρόδινες αποχρώσεις του στο ουρανό, ενώ παράλληλα αντικατοπτρίζει το φως του στη θάλασσα σχηματίζοντας πάνω της ένα φωτεινό ποτάμι. Το θέαμα είναι κάτι το μοναδικό και εφάμιλλο μόνο με εκείνο της Σαντορίνης τολμώ να πω… Μπορεί να το παρακολουθήσει κανείς από την παραλία αλλά και από τους ψηλούς λόφους απέναντι, ακόμα κι από τα μαγαζιά που έχουν φτιάξει κοντά στην παραλία εκμεταλλευόμενοι την φοβερή θέα.

Τα Φαλάσαρνα απέχουν μόλις 59 χιλιόμετρα από τα Χανιά και 12 από την Κίσσαμο και φυσικά αποτελούν έναν από τους πιο φημισμένους προορισμούς στην Κρήτη, γι’ αυτό κι εμείς δεν μπορούσαμε να μην τα επισκεφθούμε. Από ψηλά βλέπει κανείς κατεβαίνοντας προς τη θάλασσα, πρώτα, τη μεγάλη παραλία , τη λεγόμενη «Παχιά άμμο» και τα πολλά θερμοκήπια που καλύπτουν ένα μεγάλο κομμάτι της περιοχής. Το μυστικό όμως είναι να μην σταθείς μόνο στην πρώτη μεγάλη παραλία που είναι ιδανική λόγο της ανοιχτάδας της για τους λάτρεις των windsports, αλλά να προχωρήσεις και λίγο παραπέρα.

Στη δεύτερη παραλία που είναι λίγο μικρότερη μπορεί να δει κανείς όμορφους μικρούς λόφους με θαμνώδη βλάστηση και επιβλητικούς βράχους που σε ένα σημείο την χωρίζουν στα δυο. Στην περιοχή υπάρχουν αρκετοί κατασκηνωτές  και με μεγάλη μου έκπληξη συνάντησα και μια καντίνα που όμως προσπαθεί να εναρμονιστεί με το περιβάλλον αφήνοντας τα περίφημα κρινάκια της άμμου, να κοσμούν ανενόχλητα το έδαφος κοντά στα τραπεζάκια και τις καρέκλες των θαμώνων. Υπέροχος συνδυασμός το θέαμα των κρίνων με το ηλιοβασίλεμα… Η περιοχή έχει ενταχθεί εξάλλου, για την φυσική της ομορφιά στο Natura 2000. Σκέφτομαι πως έκανα καλά κι ήρθα αυτή την ώρα που η παραλία είναι σχεδόν άδεια από κόσμο για να βουτήξω στα κρυσταλλένια νερά της παραλίας με την ησυχία μου!

Πιο πέρα από αυτόν τον κόλπο υπάρχουν και τα ερείπια της άλλοτε κραταιάς αρχαίας πόλης που αποτελούσε ναυτική δύναμη κατά τα ελληνιστικά χρόνια και συναλλασσόταν εμπορικά με λαούς της Ανατολής και της Μεσογείου, αν και υπήρξε παράλληλα και πολύ ανταγωνιστική και εριστική με τις γειτονικές πόλεις κράτη, όπως την Πολυρρήνια και την Κυδωνία. Οι πόλεμοι, αλλά και οι συνεχείς σεισμοί όπως διαβάζω την εξασθένησαν τελικά οικονομικά και την οδήγησαν στην πειρατεία και στην καταστροφή της τελικά, από τη Ρώμη. Μάλιστα, ο μεγάλος σεισμός του 365μ.Χ την ανύψωσε περίπου 9 εκατοστά πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας! Οι ανασκαφές συνεχίζονται  εκεί και έχουν να μας αποκαλύψουν πολλά για την περιοχή…

Προς το παρόν κι εγώ, όπως όλοι οι επισκέπτες δεν θέλω να αποχωριστώ αυτό το φυσικό κάλλος, όσο πέφτει η νύχτα. Κρατώ την ομορφιά του τοπίου στην μνήμη και αποχωρώ σιωπηλά κι αθόρυβα όπως κάθε επισκέπτης που στέκεται με δέος μπροστά στην ομορφιά και την πολύχρονη ιστορία ενός τόπου….

Α.Δ