Αέρας ελευθερίας! Ας φυσήξει λίγο κι εδώ!

 

Σπήλαιο Μιλάτου! Να θυμηθούμε μια ωραία διαδρομή!

                                                    

Δεν είχα μέχρι τώρα την ευκαιρία να επισκεφτώ τη Μίλατο, αλλά η ιστορία του πολυθρύλητου σπηλαίου της, με τράβηξε προς τα κει, μια Κυριακή πρωί. Το σπήλαιο αυτό είναι ανοιχτό για το κοινό και προσιτό, μιας και έχει την ιδιομορφία ότι είναι ανοιχτό από τη μια μεριά, οπότε οι ακτίνες του ήλιου κι ο καθαρός αέρας μπαίνουν σε ένα μέρος του. Έτσι, δεν δημιουργείται αίσθημα κλειστοφοβίας σ’ όποιον επισκέπτη αποφασίσει να μην προχωρήσει στα ενδότερα. Επιπλέον, και ο διάκοσμος του από σταλαγμίτες και σταλακτίτες, είναι πιο λιτός, αφού ο καθαρός αέρας ίσως εμποδίζει, να αναπτυχτούν τα επίπεδα υγρασίας που τον δημιουργούν, τουλάχιστον στη μεγάλη κεντρική αίθουσα.

Το σπήλαιο βρίσκεται τρία χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Μιλάτου, όπου δρόμος από το χωριό (2,5χλμ) για επιβατηγά αυτοκίνητα οδηγεί στην περιοχή του σπηλαίου. Από εκεί με πορεία 15 λεπτών  σε πλακόστρωτο μονοπάτι, φθάνουμε στην είσοδό του που βρίσκεται σε υψόμετρο 155 μέτρων. Μη βιαστείτε να φτάσετε στην είσοδο, χαζέψτε λιγάκι τη φυσική ομορφιά που πλαισιώνει το  μονοπάτι, κατά μήκος του οποίου υπάρχουν πολλά δέντρα, τεράστιοι βράχοι που κρύβουν φωλιές αετών και υπέροχη θέα στο φαράγγι της Μιλάτου. Εμείς τουλάχιστον, σπαταλήσαμε πολλή ώρα φωτογραφίζοντας το πανέμορφο τοπίο!

Το σπήλαιο άλλωστε, είναι γνωστό τόσο για το απαράμιλλο φυσικό του κάλλος (εντός και εκτός) όσο και για τα τραγικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν σ’ αυτό κατά την κρητική επανάσταση του 1823 κατά των Τούρκων. Το Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς ο Χασάν πασάς αφού κατέστρεψε το οροπέδιο Λασιθίου, έκανε επιδρομή και στην περιοχή του Μεραμβέλλου. Οι κάτοικοι της περιοχής λοιπόν, αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε διάφορα σπήλαια εκεί γύρω, για να γλιτώσουν από την καταστροφική του μανία και ένα από αυτά ήταν και το εν λόγω σπήλαιο, γνωστό κι αλλιώς με το όνομα σπήλαιο Ραπά.

Ο επίλογος της ιστορίας τραγικός…. Μετά από προδοσία, ξεκίνησε η πολιορκία από τον Χουσεΐν Βέη με 5000 στρατιώτες που κατέφθασαν στο σπήλαιο πάνοπλοι. Οι Οθωμανοί περίπου μετά από δεκαπέντε μέρες σκληρής πολιορκίας, άναψαν φωτιά στην είσοδο του σπηλαίου (ταχτική που χρησιμοποίησαν και σε άλλα σπήλαια, όπως αυτό του Μελιδονίου) και οι αναθυμιάσεις ανάγκασαν τους πολιορκημένους σε έξοδο. Οι σκηνές που ακολούθησαν μετά θύμιζαν Αποκάλυψη… Οι ιστορικοί υπολογίζουν πως ο αριθμός των θυμάτων ξεπερνά τα χίλια άτομα. Το σπήλαιο όμως, πέρα από τα γεγονότα αυτά της πιο πρόσφατης ιστορίας, είχε χρησιμοποιηθεί επίσης, και ως χώρος ταφής κατά την αρχαιότητα, μιας και έχουν βρεθεί ανθρώπινα οστά, τάφοι και φυσικά διαμορφωμένος βωμός σε κοίλωμά του.

Ωστόσο, σε ανάμνηση αυτής της θυσίας του 1823, κτίστηκε, το 1935, ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στον Απόστολο Θωμά το οποίο βρίσκεται στην κεντρική αίθουσα που σπηλαίου και είναι ορατό μόλις μπεις μέσα. Μπορεί έτσι, κάποιος να δει και το οστεοφυλάκιο δίπλα με τα οστά των αγωνιστών. Αυτά τα δύο σημεία φορτωμένα με βαρείες ιστορικές μνήμες είναι τα πρώτα που αποσπούν την προσοχή του επισκέπτη. Αμέσως μετά όμως, μπορεί κάποιος να παρατηρήσει τον εσωτερικό διάκοσμό της κεντρικής αίθουσας. Ενδιαφέρον έχει αναμφισβήτητα, το μεγάλο άνοιγμα του σπηλαίου που μοιάζει με ανοιχτό παράθυρο προς το φαράγγι που βρίσκεται ακριβώς από κάτω από το σπήλαιο και γεμίζει την κεντρική αίθουσα του με φως.

Πίσω από το εκκλησάκι το έδαφος του σπηλαίου γίνεται πιο κατηφορικό και αρκετά ολισθηρό. Υπάρχουν πολλές μικρές αίθουσες, αλλά για να τις επισκεφτεί κανείς πρέπει να σκύψει σε μερικά σημεία που υπάρχουν στενώματα. Το συνολικό του μήκος φτάνει τα 75 μέτρα και υπάρχουν άφθονοι σταλαγμίτες κυρίως, παντού. Από περιέργεια προχώρησα αρκετά μέσα, όμως σταμάτησα αρκετά νωρίς, γιατί το φως του φακού μου ενοχλούσε τις νυχτερίδες που άρχισαν να διαμαρτύρονται έντονα και με φόβισαν λιγάκι τολμώ να πω! Έτσι, ανέβηκα με αστραπιαία ταχύτητα, ξανά στην ασφάλεια της μεγάλης κεντρικής αίθουσας, βλέποντας τους φίλους μου να γελούν μιας και τόση ώρα με καλούσαν πάνω, αλλά εγώ είχα αφοσιωθεί να παρατηρώ τα ενδότερα του σπηλαίου…. Εκατοντάδες λοιπόν, νυχτερίδες φιλοξενούνται στα σκοτεινά βάθη του σπηλαίου αυτού, σε μεγάλους αριθμούς απ’ ότι πληροφορήθηκα ιδιαίτερα το χειμώνα! Μάλιστα, είχαμε την ευκαιρία να δούμε κάνα δυο να πετούν κοντά μας στην προσπάθεια μας να φωτογραφίσουμε σκοτεινά σημεία του σπηλαίου, κάτι που ήταν πράγματι εντυπωσιακό.

Η επίσκεψη στο σπήλαιο της Μιλάτου είναι χωρίς αμφιβολία ωραία ιδέα, για όλους όσους επισκέπτονται την περιοχή. Ο συνδυασμός ιστορίας και άπλετου φυσικού κάλλους πάντα είναι για μένα ακαταμάχητος, ελπίζω και για εσάς!

Α. Δ

 

Διάθεση ρετρό σήμερα....φιλμ!

 Α.Δ

Το εκκλησάκι του Αγ. Φανουρίου στο φαράγγι.

 

Ο σημερινός περίπατος αφορά μια βόλτα σε γνώριμα μέρη που επειδή είναι κοντά σου δεν έχεις ποτέ διάθεση να τα εξερευνήσεις, γιατί πιστεύεις πως τα ξέρεις. Κι όμως, ακόμα και τα μέρη που γεννήθηκες και μεγάλωσες πρέπει να τα αντιμετωπίζεις καμιά φορά σαν τουρίστας, για να ανακαλύψεις πέρα από την οικεία και γνώριμη ομορφιά τους, πολλά πράγματα που δεν είχες καν προσέξει!

Κινούμαι με το αυτοκίνητο από τον χιλιοπερασμένο  από μένα επαρχιακό δρόμο του Βενεράτου προς το Κυπαρίσσι, αλλά αυτή τη φορά θα κάνω μια παράκαμψη για να επισκεφθώ το μικρό εκκλησάκι του Αγ.Φανουρίου που είναι κρυμμένο μέσα στο ομώνυμο φαράγγι. Σε προηγούμενο άρθρο περιέγραψα την πρώτη εξερεύνηση της περιοχής, με την πεζοπορία από το Κυπαρίσσι προς την ιερά μονή Παλιανής που μου κέντρισε τότε το ενδιαφέρον και για όλη την ευρύτερη περιοχή του βενεραθιανού κάμπου, ενός κάμπου απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς τον οποίο επέλεξαν ακόμα και οι Βενετοί κατακτητές του νησιού να χτίσουν επαύλεις  τους, εξου και το όνομα του χωριού Βενεράτο.

Όμως αυτή τη φορά δεν έχω χρόνο για πεζοπορία δυστυχώς, και βιάζομαι μην χάσω και το τελευταίο φως του ήλιου που δύει σε λιγάκι, οπότε στρίβω γρήγορα στο τσιμεντοστρωμένο δρομάκι που με οδηγεί στον ναό. Η διαδρομή είναι ακόμα πιο όμορφη απ’ ότι τη θυμάμαι, μέσα από αμπελώνες με χρυσοκίτρινα αμπελόφυλλα και ψηλά πλατάνια, βελανιδιές κι ελιές. Αφού περνώ και τον ναό της Αγ.Παρασκευής στα πεζούλια του οποίου είχα ξαποστάσει την προηγούμενη φορά, πολύ γρήγορα φτάνω στον ναό του Αγ.Φανουρίου που βρίσκεται υπό τη σκέπη ενός θεόρατου βράχου. Πριν την ανακαίνιση ο ναός ήταν κολλημένος στον βράχο, τώρα έχει κάποια απόσταση, αλλά το σκηνικό είναι εξίσου εντυπωσιακό.

Η εκκλησία, το προαύλιο με στρώμα από τα κατακίτρινα φύλλα των δέντρων και το νερό να κυλά στον ποταμό Απόλλωνα από κάτω, συνθέτουν το ιδανικό φθινοπωρινό σκηνικό που ξεπερνά αυτό που είχα φανταστεί πως θα συναντούσα ερχόμενη εδώ. Ακούω τον ήχο του ποταμιού που συνεχίζει να κυλά παρά τις επεμβάσεις του ανθρώπου μέσα στα χρόνια και θλίβομαι που η μόλυνση των νερών του έχει διαταράξει αυτό το υπέροχο οικοσύστημα το οποίο στα χρόνια του παππού μου έσφυζε από ζωή από χελώνες, χέλια και άλλα ενδημικά είδη. Τότε μπορούσαν ακόμα να πιούν νερό από το ποτάμι…..

Ο ήλιος έπεσε και πρέπει να αποχωρήσω, όμως την τρίτη φορά που θα ΄ρθω προς τα δω, θα επιχειρήσω να διασχίσω το φαράγγι, πρέπει να είμαι όμως προετοιμασμένη καλά, γιατί καθώς μαθαίνω είναι δύσβατο σε κάποια σημεία και πρέπει εκτός από σωστά παπούτσια να έχει κανείς και κράνος καθώς ενδεχομένως να υπάρχουν και κατολισθήσεις. Μάλιστα, ο χώρος στο προαύλιο της εκκλησίας έχει και πάγκους και ψησταριά και προσφέρεται απ’ ότι βλέπω για ωραίο φαγοπότι στην εξοχή, μετά τη δύσκολη διαδρομή… Φεύγω λοιπόν, με την αίσθηση της ικανοποίησης και της ζεστασιάς που νιώθει κανείς, όταν επισκέπτεται περπατημένα από τους γεννήτορες του χώματα, είναι τα μέρη που πάντα θα ξαναγυρίζω!

Α.Δ

Keep some space in your heart for the unexpected...